وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ صِدْقًا وَعَدْلًا لَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِهِ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ ﴿۱۱۵﴾ وَإِنْ تُطِعْ أَكْثَرَ مَنْ فِي الْأَرْضِ يُضِلُّوكَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنْ هُمْ إِلَّا يَخْرُصُونَ ﴿۱۱۶﴾ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ مَنْ يَضِلُّ عَنْ سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ ﴿۱۱۷﴾ فَكُلُوا مِمَّا ذُكِرَ اسْمُ اللَّهِ عَلَيْهِ إِنْ كُنْتُمْ بِآيَاتِهِ مُؤْمِنِينَ ﴿۱۱۸﴾

و کامل است کلمه پروردگار تو در راستی بودن و با انصاف ، نیست هیچ تبدیل کننده کلمات او را و اوست شنوا بر هر چیز و دانا بر هر چیز ﴿۱۱۵﴾
و اگر پیروی کنی اکثر آنرا که در زمین اند بگردانند تو را از راه اللّّه تعالٰی ، ایشان پیروی نمی کنند مگر گمان را و نمی کنند ایشان مگر به تخمین خود کارها میکنند ﴿۱۱۶﴾
هرآئینه پروردگار تو او داناتر است به کسیکه میگردد از راه اللّه تعالٰی و او داناتراست بر کسانیکه بر هدایت اند ﴿۱۱۷﴾
پس بخورید از آنچه که یاد کرده شده خاص نام اللّه تعالٰی بر آن اگر شما هستید که بر حکمهای اللّه تعالٰی ایمان دارید ﴿۱۱۸﴾

[۱۱۵] این سبب است برای فیصله به کتاب اللّه که راستی و انصاف این کتاب کامل است و کسی تبدیل کننده آن نیز نیست و مانند آن دیگر کتابی نیست از این سبب حَکَم این کتاب خواهد بود (صِدْقًا) در اخبارات و (عَدْلًا) در اوامر و نواحی (كَلِمَتُ رَبِّكَ) این نام قرآن است مفرد به اعتبار جنس و مجموعه یعنی تمام کتاب اللّه در صدق و عدل یکسان است (لَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِهِ) اینجا جمع گفت اشاره است که در یک یک کلمه آن نیز تبدیل شده نمی تواند و چنین در آیت (۲۷) سوره کهف و در آیت (۶۴) سوره یونس نیز است -
[۱۱۶] دلیل اهل حق ذکر شد حالا دلیل مخالفین را ذکر میکند این رد بر دلیل باطل است که اکثریت است و پیروی گمان است و بر سخن های تخمین (بی دلیل) رفتن است پیروی ظن را در عقاید میکنند و خرص در اعمال است همچنین اتباع ظن کار علمای گمراه است - و خرص کردن (بدون دلیل) اعمال طریقه مقلدین است -
[۱۱۷] پیش تقابل (تضاد) گمراهان و نیکان ذکر شد به طریقه استدلال حالا امتیاز و فرق ایشان را ذکر میکند در علم اللّه اللّه تعالٰی و علم اللّه اللّه تعالٰی بر فریقین مستلزم است برای دادن جزاء وسزا -
[۱۱۸] از اینجا الی اخیر حصه دوم سوره است و در این سه باب است باب اول الی آیت (۱۳۵) است در این اول رد است بر تحریم (حرام سازی) غیراللّه و بر نذر غیراللّه و دو عَقَبه تبلیغ ذکر است و تقابل بین دو گروه است و تخویف اخروی است - ربط آن با ماقبل اینست که وقتیکه بر دلیل های باطل جاهلان رد کرد و حالا بر تحریم و تحلیل باطل ایشان (که شرک فعلی است) رد میکند (فَكُلُوا) یعنی حلال بدانید و حرام مکنید آنچه از حلال که نام اللّه تعالٰی بر آن یاد کرده شده باشد در هنگام نذرکردن و در هنگام ذبح کردن - در این آیت رد بر تحریم غیراللّه است - (ذُكِرَ اسْمُ اللَّهِ) از این اشکار گردید که نام غیراللّه برآن یاد کرده شد او حرام است چنانچه شربینی نوشته است (مُؤْمِنِينَ) یعنی ایمان بالآیات تقاضا میکند که در حرام کردن و حلال کردن بجز از اللّه اللّه تعالٰی از هیچ کس دیگری قبول نکنید -