يَعْتَذِرُونَ ۴۴۷ التوبة
وَإِذَا مَا أُنْزِلَتْ سُورَةٌ فَمِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ أَيُّكُمْ زَادَتْهُ هَذِهِ إِيمَانًا فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا فَزَادَتْهُمْ إِيمَانًا وَهُمْ يَسْتَبْشِرُونَ ﴿۱۲۴﴾ وَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزَادَتْهُمْ رِجْسًا إِلَى رِجْسِهِمْ وَمَاتُوا وَهُمْ كَافِرُونَ ﴿۱۲۵﴾ أَوَلَا يَرَوْنَ أَنَّهُمْ يُفْتَنُونَ فِي كُلِّ عَامٍ مَرَّةً أَوْ مَرَّتَيْنِ ثُمَّ لَا يَتُوبُونَ وَلَا هُمْ يَذَّكَّرُونَ ﴿۱۲۶﴾
و چون نازل کرده شود سورتی پس بعضی از کسان آنست که میگوید کیست از شما که زیاده کرده او را این سورت ایمان پس آنهای که ایمان آورده اند پس ازدیاد کرده این سوره برای ایشان ایمان و ایشان خوش میشوند (با نازل شدن این سوره) ﴿ ۱۲۴ ﴾
و اما آنهای که در دلهای ایشان مرض نفاق است پس زیاده میسازد ایشان را این سوره پلیدی بر پلیدی و میمیرند در حالیکه کافر اند ﴿ ۱۲۵ ﴾
آیا فکر نمیکنند ایشان که ایشان آزموده میشوند در هر سال یک بار یا دو بار باز هم توبه نمیکنند و نه ایشان پند میگیرند ﴿ ۱۲۶ ﴾
[۱۲۴] چون تا اینجا احکام تفصیلی این سوره ذکر شد و خصوصاً مسئله جهاد پس در این آیت رد و زجر بر منافقین است چون آن سوره نازل شد که در آن مسئله جهاد بود منافقان اعتراض میکردند که از نازل کردن این سوره چه فایده است پس جواب شد که با نازل کردن این سوره ایمان مومنان افزود میگردد زیرا که ایشان به آن عمل میکنند (فَزَادَتْهُمْ إِيمَانًا) از مجاهد نقل است که این آیت دلیل است که ایمان زیادت را قبول میکند یعنی در ایمان افزونی می آید اگر در درجه نفس تصدیق و یقین باشد و اگر با اعمال باشد -
[۱۲۵] این بیان حال منافقین است که حکم قتال چون نازل شود منافقین مخالفت آنرا میکنند - و سستی میکنند پس پلیدی شان زیاده میگردد و ذکر این زیادت در آیت های (۶۴،۴۸) سوره مایده و آیت (۸۲) سوره اسراء ذکر است - و رجس منافقت در آیت (۹۵) این سوره ذکر است -
[۱۲۶] این تنبیه برای منافقین است که بر ایشان هر سال امتحان می آید به فرض کردن جهاد یکبار یا دو بار لیکن ایشان از منافقت توبه نمیکنند یعنی با موجودیت سبب توبه توبه نمیکنند پس این علت است برای (مَاتُوا وَهُمْ كَافِرُونَ - مَرَّةً أَوْ مَرَّتَيْنِ) یعنی غزوه ها سال یکبار یا دو بار واقع میشدند (يَذَّكَّرُونَ) توبه به افتنان تعلق دارد و تذکر با شنیدن قرآن تعلق دارد -