وَوَهَبْنَا لَهُ مِنْ رَحْمَتِنَا أَخَاهُ هَارُونَ نَبِيًّا ﴿۵۳﴾ وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِسْمَاعِيلَ إِنَّهُ كَانَ صَادِقَ الْوَعْدِ وَكَانَ رَسُولًا نَبِيًّا ﴿۵۴﴾ وَكَانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلَاةِ وَالزَّكَاةِ وَكَانَ عِنْدَ رَبِّهِ مَرْضِيًّا ﴿۵۵﴾ وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِدْرِيسَ إِنَّهُ كَانَ صِدِّيقًا نَبِيًّا ﴿۵۶﴾ وَرَفَعْنَاهُ مَكَانًا عَلِيًّا ﴿۵۷﴾

و بخشیدیم برای او از جهت رحمت خود برادرش هارون علیه السلام را نبی ﴿۵۳﴾
و یاد کن در این کتاب به طور نصیحت اسماعیل علیه السلام را هرآئينه او بود راست وعده و بود رسول نبی ﴿۵۴﴾
و او حکم میکرد متبعین خود را به نماز و زکوة و بود نزد پروردگار خود پسندیده ﴿۵۵﴾
و یاد کن به طور نصیحت در این کتاب ادریس علیه السلام را هرآئينه او بود راست نبی ﴿۵۶﴾
و برداشته بودیم او را به مرتبه بلند ﴿۵۷﴾

[۵۵،۵۴] در این جواب شبهه پنجم است از سببی که مشرکین مکه صورت اسماعیل علیه السلام را در کعبه نهاده بودند و در دست آن ازلام قسمت را داده بودند عقیده ایشان این بود که او متصرف و متصرف قسمت ها است - حاصل جواب بر عبدیت و عجز آن است با ذکر کردن پنج صفات (صَادِقَ الْوَعْدِ) صدق وعده صفت همه انبیاء است لیکن خصوصیت اسماعیل علیه السلام از جهت واقعات خاص است مانند وعده با پدر در صبر علی الذبح همچنین وعده کردن با یک شخص و در آنجا سه روز انتظار کردن این روایت در ابوداود است (رَسُولًا نَبِيًّا) این دلیل است که با رسول موجود بودن کتاب نو ضروری نیست که به تبلیغ وحی مکلف باشد رسول است و این شرافت اسماعیل علیه السلام بر اسحاق علیه السلام است از سببی که در صفت او رسول گفته نشده است (وَكَانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ) مراد از این همه امتیان او اند و او قبیله بنوجرهم بود - اشاره است که با دعوت الی عبادة اللّه بسیار محبت داشت هر وقت در آن مشغول میبود -
[۵۷،۵۶] در این جواب شبهه ششم است که در باره ادریس علیه السلام یهود قصه های دروغین را مشهور کرده است بعضی صوفیا گفته اند که ادریس علیه السلام الیاس است و مانند خضرعلیه السلام زنده است و برای برآوردن حاجات مردم در خشکه میگردد از این قصه ها معلوم میگردد که او نیز قدرت و تصرف الوهیت دارد - حاصل جواب این است که در او صفات عبدیت بود (صدیقیت و نبوت) و در رفعت مرتبه محتاج اللّه تعالٰی بود (وَرَفَعْنَاهُ مَكَانًا عَلِيًّا) مراد از این بلند بودن مرتبه او در نزد اللّه تعالٰی است و به مقدار او اللّه تعالٰی عالم است - یا مراد از آن دیدن او رسول اللّه صل اللّه وعلیه وسلم را است درشب معراج در آسمان چهارم و علاوه از این دیگر قصه های او یعنی با ملک رفتن به جنت و در جنت باقی ماندن وغیره اسرائیلیات است -
فایده: از ظاهر قرآن کریم معلوم میگردد که ادریس علیه السلام بعد از ابراهیم علیه السلام نبی بود و این مشهور است که نام او اخنوخ بود و در پشت سوم نوح علیه السلام پدرکلان بود این سخن صحیح ثابت نیست -