إِلَيْهِ يُرَدُّ ۱۲۱۵ الجاثية

ثُمَّ جَعَلْنَاكَ عَلَى شَرِيعَةٍ مِنَ الْأَمْرِ فَاتَّبِعْهَا وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ ﴿۱۸﴾ إِنَّهُمْ لَنْ يُغْنُوا عَنْكَ مِنَ اللَّهِ شَيْئًا وَإِنَّ الظَّالِمِينَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ وَاللَّهُ وَلِيُّ الْمُتَّقِينَ ﴿۱۹﴾ هَذَا بَصَائِرُ لِلنَّاسِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ ﴿۲۰﴾ أَمْ حَسِبَ الَّذِينَ اجْتَرَحُوا السَّيِّئَاتِ أَنْ نَجْعَلَهُمْ كَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَوَاءً مَحْيَاهُمْ وَمَمَاتُهُمْ سَاءَ مَا يَحْكُمُونَ ﴿۲۱﴾

باز گردانید ترا بر راه اشکار دین پس پیروی کن آنرا و پیروی مکن خواهشات آنهای را که نمی دانند ﴿۱۸﴾
بدرستی که آنها دور نتوانند از تو هیچ چیزی را از (عذاب) اللّه تعالٰی و هرآئينه ظالمان بعضی ایشان رفقای بعضی اند و اللّه تعالٰی همراه متقیان است ﴿۱۹﴾
این قرآن دلایل روشنی است برای دلهای مردمان و هدایت و رحمت است برای قومی که یقین دارند ﴿۲۰﴾
آیا پنداشتند آنهای که میکنند بدی ها را اینکه بگردانیم ایشان را مانند آنهای که ایمان آوردند و کردن عمل موافق سنت که برابر باشد زندگی ایشان و مرگ ایشان بد است آنچه فیصله میکنند ﴿۲۱﴾

[۱۸] در این آیت دعویٰ سوره است و چون پیش ذکر شد که بنی اسرائيل دین خود را از سبب بغی و اختلاف برباد کرده اند و حال عوام و کلانها نیز ذکر شد که ایشان افاک و اثیم وغیره اند پس اشکار شد که پیروی این هر دو جماعت جائز نیست از این سبب برای تو شریعت مستقل داده شده است (که آن قرآن و سنت است) پس پیروی کردن آن فرض است (شَرِيعَةٍ) شریعت در اصطلاح عام به آن راهی گفته میشود که فراخ ، راست، آسان و به مقصد رساننده باشد و در اصطلاح شرع به آن احکام آوامر نواهی حدود فرایض وغیرها گفته میشود که اللّه تعالٰی به بندگان خود به توسط رسول فرستاده باشد و در لفظ جَعَلْنَاكَ، یک فایده این است که شریعت به وحی ثابت میگردد - فایده دوم اینکه که زندگی نبوت نبی صل اللّه وعلیه وسلم همه شریعت است -
[۱۹] این علت لاتتبع اهواء است (لَنْ يُغْنُوا عَنْكَ) دو مطلب آن است یکی اینکه اگر پیروی ایشان را کنید به سبب آن از عذاب اللّه تعالٰی در دنیا و آخرت نجات یافته نمی توانید - دوم اینکه پیروی ایشان در باره ثابت کردن حق به تو هیچ نفع داده نمی تواند یعنی اهواء ایشان دلیل اثبات حق شده نمی تواند (بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ) مراد از ولایت پیروی خوردان از کلانها است و مشابهت با یکدیگر در شرک و خرافات است و مدد کردن یکدیگر در باطل -
[۲۰] این ترغیب به قرآن است و علت برای فاتبعها است یعنی پیروی شریعت از سببی واجب است که در آن این سه اوصاف عالیه است - بصائر، هدیٰ،رحمت، در اول اشاره به دلایل قرآنی است در دوم اشاره به دعاها و مقاصد قرآن است ودر سوم اشاره به نفع و ثمره آن است -
[۲۱] در این زجر و رد بر مشرکین شریعت است و میگویند که شریعت و غیر شریعت یک چیز است (الَّذِينَ اجْتَرَحُوا السَّيِّئَاتِ) یعنی شرک و کفر و بدعات و دیگر گناهان میکنند و مخالفت از شریعت میکنند - حاصل این است که کافران این گمان را میکنند که در میان ما و مؤمنان در زندگی و مرگ هیچ فرقی نیست این گمان ایشان نادرست است بلکه زندگی مؤمنان بر طاعت اللّه تعالٰی و رسول اللّه صل اللّه وعلیه وسلم است و زندگی مشرکین در معصیت و گناهان است در دلهای مومنان اطمینان و تسلّیت است و کافران همیشه پریشان اند و مرگ مومنان به بشارت است ملائک برای ایشان مژده میدهند و مرگ کافران به ذلت و رسوائی و به سختی است -

<< صفحه بعد صفحه قبل >>