يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَصُوحًا عَسَى رَبُّكُمْ أَنْ يُكَفِّرَ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَيُدْخِلَكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ يَوْمَ لَا يُخْزِي اللَّهُ النَّبِيَّ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ نُورُهُمْ يَسْعَى بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَبِأَيْمَانِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنَا أَتْمِمْ لَنَا نُورَنَا وَاغْفِرْ لَنَا إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿۸﴾ يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ ﴿۹﴾

ائ مومنان توبه کنید بسوی اللّه تعالٰی توبه با اخلاص امید است که پروردگار شما دور کند از شما بدی های شما را و داخل کند شما را به جنت ها که جاری است زیر آن جویها روزیکه رسوا نمی کند اللّه تعالٰی نبی را و آنهای را که ایمان آورده اند همراه او ، نور ایشان می شتابد پیش روی ایشان و طرفهای راست ایشان ایشان میگویند ائ پروردگار ما تمام نگهدار برای ما نور ما را و بیامرز ما را هرآئينه تو بر هر چیز توانائی ﴿۸﴾
ائ نبی جهاد کن با کافران و منافقان و سختی کن بر ایشان و جای ایشان جهنم است و بد جای برگشتن است ﴿۹﴾

[۸] چون پیش معلوم شد که از عذاب اللّه تعالٰی به بهانه ها نجات حاصل نمی شود بلکه صرف به توبه حالا ترغیب میدهد به توبه کردن و توبه کردن در هر حالت فرض عین است و خصوصاً در حالت گناه کردن (تَوْبَةً نَصُوحًا) این از نصح ماخوذ است پاک کردن از کثافت (چرک) یا به معنی دوختن لباس است به معنی اول اخلاص در توبه مراد است و به معنی دوم این مناسب است که به گناه کردن تعلق به اللّه تعالٰی پاره شد پس چنان توبه در کار است که آن باز دوباره دوخته شود - و ابن کثیر این قول را پسندیده است که توبه نصوح آن است که گناه کردن را فی الحال ترک کند و بر گذشته پیشمانی کند و عزم کند که در مستقبل گناه نمی کند و اگر حق بنده باشد آنرا ادا کند ظاهر از روایات دیگر قول دوم است و در این مقام واقعه شخص نصوح واقعه موضوعی است به آیت هیچ تعلق آن نیست (لَا يُخْزِي اللَّهُ النَّبِيَّ) ذکر این با آیات های گذشته این سوره مناسبت دارد یعنی اللّه تعالٰی نبی خود را در دنیا رسوا نمی کند بلکه مدد او را میکند مانند که در فان اللّه هو مولاه ذکر شد همچنین در آخرت نیز شرمنده نمی کند (وَالَّذِينَ آمَنُوا) مومنانی که در دنیا همراهی نبی صل اللّه وعلیه وسلم را کرده اند مانند صالح المومنین که پیش گذشت -
[۹] این خطاب دوم به نبی صل اللّه وعلیه وسلم است ربط آن با خطاب اول این است که ائ نبی کوشش کردن راضی کردن مخلوق و همسران را مکن بلکه به ایشان دعوت بده و با کافران و منافقان جهاد کن این مهم است همچنین ذکرشد نرمی نبی صل اللّه وعلیه وسلم با مخلوق ضعیف که زنان اند حالا او را حکم میدهد به سختی کردن با مردمان بد (جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ) جهاد عام است از قتال گرفته هر نوع کوشش و محنت کردن برای اشاعت و غلبه دین حق را جهاد میگویند (وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ) مراد از این ذکر کردن اوصاف قبیحه آنها است به ایشان تنبیه دادن و بر ایشان حدود شریعه قائم کردن است و این امور با کافران اشکار نیست یامراد از آیت تشدد و محکم بودن در دین است در مقابله هر دو گروه به اقامة حجة بر هر دو و به ذکر کردن تخویفات دنیویه و اخرویه -