تِلْكَ الرُّسُلُ ۹۱ اَلٌبَقَرَة

تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ مِنْهُمْ مَنْ كَلَّمَ اللَّهُ وَرَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجَاتٍ وَآتَيْنَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّنَاتِ وَأَيَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا اقْتَتَلَ الَّذِينَ مِنْ بَعْدِهِمْ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَتْهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَلَكِنِ اخْتَلَفُوا فَمِنْهُمْ مَنْ آمَنَ وَمِنْهُمْ مَنْ كَفَرَ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا اقْتَتَلُوا وَلَكِنَّ اللَّهَ يَفْعَلُ مَا يُرِيدُ ﴿۲۵۳﴾ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقْنَاكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَ يَوْمٌ لَا بَيْعٌ فِيهِ وَلَا خُلَّةٌ وَلَا شَفَاعَةٌ وَالْكَافِرُونَ هُمُ الظَّالِمُونَ ﴿۲۵۴﴾

این رسولان برگزیدیم بعضی ایشان را بربعضی بعضی از ایشان کسیست که با او سخن گفت اللّه تعالیٰ و بلند کرده بعضی ایشانرا به درجات بسیار ، و دادیم عیسیٰ علیه السلام پسر مریم را معجزات اشکار ، و قوت دادیم اورا به روح پاک و اگر می خواست اللّه تعالیٰ جنگ نمی کردند آن کسانیکه بعد از ایشان بودند پس از آنکه آمد ایشان را دلایل روشن ، و لیکن اختلاف کردند ایشان ، پس بعضی از ایشان کسی است که ایمان آورد و بعضی از ایشان کسی است که کفر کرد ، و اگر می خواست اللّه تعالیٰ با یکدیگر نمی جنگیدند ، و لیکن اللّه تعالیٰ می کند آنچه را می خواهد ﴿۲۵۳﴾
ای مومنان خرچ کنید از آنچه که دادیم شمارا پیش از آنکه بیاید آن روز (قیامت) که نیست خرید و فروخت در آن و نه دوستی و نه سفارشی (برای کافران) و کافران ایشانند ظالمان بزرگ ﴿۲۵۴﴾

[۲۵۳] ربط این آیت به ماقبل این است که برای دفع فساد پیامبران فرستاده شده اند و تفاوت درجات آنها از سبب محبت جهاد است به تفاوت و به این تفاضل (برتری) گفته می شود این تفرق نیست و تفاضل در انبیاء به دلایل جایز است (بَعْضَهُمْ دَرَجَاتٍ) مراد از این بالاتفاق نبی صل اللّه وعلیه وسلم است (وَآتَيْنَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ) در این شان عیسیٰ علیه السلام را ذکر می کند برای رد یهودیان که آنها اورا رسول قبول نه دارند و رد برنصاریٰ که برای آن الهٰ یا پسر اللّه می گویند (وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا اقْتَتَلَ) این اقتتال به سبب اختلاف در حق بود و این اقتتال را دوبار ذکر کرد - اول برای آن کسانی که به زمانه انبیاء علیه السلام نزدیک بودند و دوم برای آنانی که بعد از آن بودند و در آیت اشاره است که تفاوت درجات سبب اقتتال نیست بلکه اختلاف دین سبب قتال است -
[۲۵۴] از این آیت تا آخر حصه چهارم سوره است - در این مسئله انفاق فی سبیل اللّه است - در این چهار باب است - باب اول از این آیت الی آیت (۲۶۱) است در این اول دعویٰ انفاق فی سبیل اللّه است - بعد مسئله توحید به ده دلایل از صفات الهیه - بعد دو گروه ذکر است بعد برای آنها سه مثال است - مراد از انفاق خرچ کردن برای جهاد است و این فرض است (مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَ يَوْمٌ) مراد از این روز قیامت است و وقت مرگ نیز از آن مراد شده می تواند (لَا بَيْعٌ) در این رد است به عقیده یهود و نصاریٰ (وَلَا خُلَّةٌ وَلَا شَفَاعَةٌ) در این نفی هردو شی برای کافران مراد است به دلیل جمله بعدی و با دلیل آیت (۶۷) سوره زخرف -