الَّذِينَ آمَنُوا يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ الطَّاغُوتِ فَقَاتِلُوا أَوْلِيَاءَ الشَّيْطَانِ إِنَّ كَيْدَ الشَّيْطَانِ كَانَ ضَعِيفًا ﴿۷۶﴾ أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ قِيلَ لَهُمْ كُفُّوا أَيْدِيَكُمْ وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقِتَالُ إِذَا فَرِيقٌ مِنْهُمْ يَخْشَوْنَ النَّاسَ كَخَشْيَةِ اللَّهِ أَوْ أَشَدَّ خَشْيَةً وَقَالُوا رَبَّنَا لِمَ كَتَبْتَ عَلَيْنَا الْقِتَالَ لَوْلَا أَخَّرْتَنَا إِلَى أَجَلٍ قَرِيبٍ قُلْ مَتَاعُ الدُّنْيَا قَلِيلٌ وَالْآخِرَةُ خَيْرٌ لِمَنِ اتَّقَى وَلَا تُظْلَمُونَ فَتِيلًا ﴿۷۷﴾ أَيْنَمَا تَكُونُوا يُدْرِكْكُمُ الْمَوْتُ وَلَوْ كُنْتُمْ فِي بُرُوجٍ مُشَيَّدَةٍ وَإِنْ تُصِبْهُمْ حَسَنَةٌ يَقُولُوا هَذِهِ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَإِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَقُولُوا هَذِهِ مِنْ عِنْدِكَ قُلْ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ فَمَالِ هَؤُلَاءِ الْقَوْمِ لَا يَكَادُونَ يَفْقَهُونَ حَدِيثًا ﴿۷۸﴾

مومنان می جنگند در راه اللّه تعالی ، و کفار می جنگند در راه شیطان پس بجنگید با همراهان شیطان هرآئینه مکر شیطان است ضعیف (در مقابله مکر اللّه تعالی) ﴿۷۶﴾
آیا ندیدی بسوی کسانی که گفته شد بایشان بازدارید دست های خود را و برپا دارید نماز را و بدهید زکات را پس هنگامیکه فرض شد بر ایشان جنگ ناگاه گروهی ایشان می ترسند از مردم مانند ترسیدن از اللّه تعالی بلکه بیشتر اند در ترس و میگویند ای پروردگار ما چرا فرض گردانیدی بر ما جنگ را چرا مهلت ندادی ما را تا میعاد نزدیک بگو لذات دنیا اندک است و آخرت بهتر است به کسیکه می ترسد از اللّه تعالی و ظلم نمی شود بر شما بقدر رشته باریکی که در پوست خرما است ﴿۷۷﴾
در هرجا که باشید در می یابد شما را مرگ و اگر چه باشید شما در قلعه های مستحکمی - و اگر برسد ایشان را خوشی میگویند این از جانب اللّه تعالی است و اگر برسد ایشان را تکلیفی می گویند ، این از جانب توست بگو همه از جانب اللّه تعالی است ، پس چه حال است این قوم را نزدیک نیستند که بدانند سخنی را ﴿۷۸﴾

[۷۶] این ترغیب بر جهاد است که مقصد مومنین اعلیٰ است و مقصد کفار ادنیٰ است و نیرنگ های آنان نیز بی کاره است پس مومنین را بایست به آنها جهاد کنند (كَانَ ضَعِيفًا) اگر چه این نیرنگ ها محکم و قوی اند ولی در مقابله تدابیر اللّه تعالی ضعیف اند -
[۷۷] از این آیت الی آیت (۹۱) باب دوم است در این تنبیه به منافقین است و قبایح آنها ذکر است و سپس ترغیب به جهاد است و بعد ذکر انواع منافقین است - مطلب آیت این است که وقتیکه برای جهاد محیط آماده نه شده باشد ، همراهان اندک می باشند توان مالی نمی باشد پس قتال فرض نیست ولی اعمال بدنی و مالی به کار است برای تمرین و آمادگی جهاد به نفس - ولی هنگامیکه قتال فرض گردد پس منافق از سبب محبت دنیا از قتال سستی می کند و او در قتال مرگ را می داند (إِذَا فَرِيقٌ مِنْهُمْ) این دلیل صریح است که مراد از این مردم منافق بود صحابه مراد نیست (مَتَاعُ الدُّنْيَا قَلِيلٌ) این دلیل است که دنیا و مافیها در مقابله کار های آخرت که یکی از آنها جهاد است اندک است (بلکه هیچ است) ودر آیت دو خصلت منافقین ذکر است -
[۷۸] در حصه اول آیت فیصله مرگ را بیان کرده است که نجات دهنده از آن هیچ چیزی نیست و مقصد در آن قتال فی سبیل اللّه است که از ترس مرگ قتال را ترک نه کنید ـ و در حصه دوم خصلت منافقین را ذکر می کند که آنها نسبت خوشی را به اللّه تعالی می کنند و نسبت تنگی و تکلیف را به پیغمبر صل اللّه وعلیه وسلم می کنند به طریقه شگون بد - و نسبت کردن به اللّه تعالی از سبب ایمان نیست بلکه این را یک حق و واجب می دانند بر اللّه تعالی - در این آیت دو خصلت منافقین را ذکر می کند -