وَمَنْ يَعْمَلْ سُوءًا أَوْ يَظْلِمْ نَفْسَهُ ثُمَّ يَسْتَغْفِرِ اللَّهَ يَجِدِ اللَّهَ غَفُورًا رَحِيمًا ﴿۱۱۰﴾ وَمَنْ يَكْسِبْ إِثْمًا فَإِنَّمَا يَكْسِبُهُ عَلَى نَفْسِهِ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا ﴿۱۱۱﴾ وَمَنْ يَكْسِبْ خَطِيئَةً أَوْ إِثْمًا ثُمَّ يَرْمِ بِهِ بَرِيئًا فَقَدِ احْتَمَلَ بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُبِينًا ﴿۱۱۲﴾ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكَ وَرَحْمَتُهُ لَهَمَّتْ طَائِفَةٌ مِنْهُمْ أَنْ يُضِلُّوكَ وَمَا يُضِلُّونَ إِلَّا أَنْفُسَهُمْ وَمَا يَضُرُّونَكَ مِنْ شَيْءٍ وَأَنْزَلَ اللَّهُ عَلَيْكَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَعَلَّمَكَ مَا لَمْ تَكُنْ تَعْلَمُ وَكَانَ فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكَ عَظِيمًا ﴿۱۱۳﴾
و هرکه عمل بد کند ، یا ظلم کند بر خود پس آمرزش بخواهد از اللّه تعالی می یابد اللّه تعالی را آمرزگار مهربان ﴿۱۱۰﴾
و هرکه کرد گناهی جز این نیست که میکند آنرا (زیان می کند) بر خود و هست اللّه تعالی دانا باحکمت ﴿۱۱۱﴾
و هرکه کند گناه صغیره یا گناه کبیره پس تهمت بندد با آن بر پاکدامنی به تحقیق برداشت بر خود بهتان و گناهی اشکارا ﴿۱۱۲﴾
واگر نمی بود فضل اللّه تعالی بر تو و رحمت او (پس آنها تورا خطا می دادند) زیرا که قصد پخته کرده بودند گروهی از ایشان که خطا کنند ترا (در فیصله) و خطا نمیکنند ایشان مگر خویشتن را و زیان نمیرسانند به تو چیزی و نازل کرد اللّه تعالی بر تو کتاب و سنت و آموخت به تو آنچه را نمی دانستی و هست فضل اللّه تعالی برتو بزرگ ﴿۱۱۳﴾
[۱۱۰] در این آیت ترغیب برای استغفار و توبه کردن است اگر گناه صغیره باشد یا کبیره باشد (سُوءًا) مراد از این گناه صغیره است (أَوْ يَظْلِمْ نَفْسَهُ) مراد از این گناه کبیره است -
[۱۱۱] در این آیت رد است به گمان آن مردمی که بار گناه خود را بر دیگر مردم می دانند (إِثْمًا) به گناهان صغیره و کبیره همه شامل است -
[۱۱۲] در این آیت منع است از بهتان زدن بالای دیگری (خَطِيئَةً) آن گناه که صغیره باشد و قصداً نباشد یا آن که در میان اللّه تعالی و بنده باشد - (إِثْمًا) گناه کبیره که قصداّ کرده باشد یا در حقوق بندگان ظلم کند -
[۱۱۳] این دلیل بر عصمت نبی صل اللّه و علیه وسلم است (أَنْ يُضِلُّوكَ) مراد از این خطا کردن نبی صل اللّه وعلیه وسلم است در فیصله حق مراد از (فَضْلُ) وحی است و مراد از رحمت عصمت است و آیت دلیل است که کسی دیگری را گمراه می کند پس خودش گمراه شد (مَالَمْ تَكُنْ) مراد از این واقعه منافق است زیرا اگر عام مراد شود پس بعد از این آیت به وحی حاجت نمی آید پس وحی بی فایده می گردد و بعد از این سوره توبه نازل شده است ، ودر این نفی علم غیب از نبی صل اللّه وعلیه وسلم است تکذیب آن لازم نمی گردد -