يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا شَهَادَةُ بَيْنِكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ حِينَ الْوَصِيَّةِ اثْنَانِ ذَوَا عَدْلٍ مِنْكُمْ أَوْ آخَرَانِ مِنْ غَيْرِكُمْ إِنْ أَنْتُمْ ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ فَأَصَابَتْكُمْ مُصِيبَةُ الْمَوْتِ تَحْبِسُونَهُمَا مِنْ بَعْدِ الصَّلَاةِ فَيُقْسِمَانِ بِاللَّهِ إِنِ ارْتَبْتُمْ لَا نَشْتَرِي بِهِ ثَمَنًا وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَى وَلَا نَكْتُمُ شَهَادَةَ اللَّهِ إِنَّا إِذًا لَمِنَ الْآثِمِينَ ﴿۱۰۶﴾

ائ مومنان: گواه ساختن از میان شما چون برسد یکی شما را مرگ در وقت وصیت دو شخص عادل باشد از شما یا دو شخص دیگر از غیر شما اگر شما سفر کنید در زمین پس برسد به شما مصیبت مرگ باز می دارید آن دو کس را بعد از نماز (عصر) پس قسم خورند آن دو بر اللّه تعالی اگر شک دارید (بگویند آنها) نمی گیریم ما به این عوض و اگرچه خویش ما باشد و نمی پوشیم گواهی اللّه تعالی را بدرستیکه ما در آنوقت ضرور از گناهگاران باشیم ﴿۱۰۶﴾

[۱۰۶] ربط اینست که در آیت پیش حفاظت نفوس را ذکر کرد پس در این آیت حفاظت اموال را ذکر میکند بطور وصیت و قسم (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا) اشاره است که معاملات مالی را به طریقه شرعی حل کردن تقاضای ایمان است (شَهَادَةُ بَيْنِكُمْ) مراد از شهادت اشهاد (حاضرکردن) است در وقت وصیت و بعضی گفته اند که مراد از این قسم است (إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ) معنی حضر قرب است (نزدیک شود) یا مراد اینست که اسباب مرگ حاضر شود و این تاویل از سببی میگردد که چون مرگ حاضر شود پس سخن گفته نمی تواند (حِينَ الْوَصِيَّةِ) در این تنبیه به احتمام وصیت است و در اینجا وصیت کردن برای مال نیست بلکه وصی ساختن در باره مال است - (ذَوَا عَدْلٍ مِنْكُمْ) یعنی اسلام و عدالت هردو به کار است عدل در مقابل فسق است (أَوْ آخَرَانِ مِنْ غَيْرِكُمْ) در این اختلاف اهل علم است اکثر گفته اند که مراد از آن غیر مسلم است و بعضی گفته اند که مراد از منکم اقرباء شما و مراد از غیرکم اجانب (بیگانه) اند (إِنْ أَنْتُمْ ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ) اشاره است که این نوع ضرورت در هنگام سفر پیش می آید (تَحْبِسُونَهُمَا) اشاره است که ایشان مدعا علیهما بگردند پس ایشان کوشش فرار میکنند از این سبب لفظ حبس را ذکر کرد (مِنْ بَعْدِ الصَّلَاةِ) مراد نماز عصر یا مطلق نماز مراد است (فَيُقْسِمَانِ بِاللَّهِ) یعنی اگر بر ایشان دعوی شود در مورد خیانت ایشان در ادا کردن وصیت و ایشان از آن انکار کنند و دیگر گواهان برای مدعی نیست پس بر منکر قسم میباشد پس از این سبب ایشان باید قسم کنند واین دلیل است که قسم برای اللّه تعالی خاص است اگرچه اهل ذمه کافر باشد باز هم بر اللّه تعالی قسم داده میشود (إِنِ ارْتَبْتُمْ) مراد از ارتیاب بر آنها دعوی کردن است از سبب شک کردن در ادا کردن وصیت اشاره است که بدون دعوی به مدعا علیه قسم داده شده نمی تواند (لَا نَشْتَرِي بِهِ ثَمَنًا) این جواب قسم است اشتراء به معنی حصول عوض است و ثمنا به معنی عوض دنیوی است یعنی ما نام اللّه را برای این ذکر نکرده ایم که عوض دنیوی حاصل کنیم بلکه مقصد ما اقامت حق است (وَلَا نَكْتُمُ شَهَادَةَ) آن شهادتی که اللّه تعالی برای ما علم آنرا داده است -