وَإِذَا أُنْزِلَتْ سُورَةٌ أَنْ آمِنُوا بِاللَّهِ وَجَاهِدُوا مَعَ رَسُولِهِ اسْتَأْذَنَكَ أُولُو الطَّوْلِ مِنْهُمْ وَقَالُوا ذَرْنَا نَكُنْ مَعَ الْقَاعِدِينَ ﴿۸۶﴾ رَضُوا بِأَنْ يَكُونُوا مَعَ الْخَوَالِفِ وَطُبِعَ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا يَفْقَهُونَ ﴿۸۷﴾ لَكِنِ الرَّسُولُ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ جَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ وَأُولَئِكَ لَهُمُ الْخَيْرَاتُ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿۸۸﴾ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ ﴿۸۹﴾

و وقتیکه نازل شود یک سوره (با این مضمون) که ایمان آرید به اللّه تعالٰی و جهاد کنید با معیت رسول اللّه صل اللّه وعلیه وسلم او اجازت میطلبند از تو صاحبان قوت از ایشان و میگویند بگذار ما را تا باشیم با نشستگان ﴿ ۸۶ ﴾
راضی (خوش) اند با آنکه باشند با زنان پس مانده ومهر نهاده شده بر دلهای ایشان پس ایشان نمی دانند (به این نقصان) ﴿ ۸۷ ﴾
لیکن رسول اللّه صل اللّه وعلیه وسلم و آنهای که ایمان آورده اند به معیت او جهاد میکنند به مالهای خود و نفس های خود و این کسان هست مر ایشان را خوشی ها و این کسان ایشانند کامیاب ﴿ ۸۸ ﴾
آماده کرده اللّه تعالٰی برای ایشان جنت ها که روان است از زیر آنها جوی ها همیشه میباشند در آن اینست کامیابی بزرگ ﴿ ۸۹ ﴾

[۸۶] این را نیز بطور عطف ذکر کرد به این عطف قصه بر قصه گفته میشود در این آیت نیز تنبیه به منافقین است که چون اعلان جهاد شود مردم توانگر ایشان کوشش بازماندن را میکنند مراد از (آمِنُوا) همیشگری ایمان برای مومنان است و برای منافقان اخلاص ایمان است و اینرا پیش از سببی ذکر کرد که جهاد بغیر ایمان قبول نمیگردد (سُورَةٌ) به یک حصه سوره نیز سوره گفته شده میتواند یا مراد از سوره همه سوره توبه است (أُولُو الطَّوْلِ) را زیرا خاص ذکر کرد که طاقت و توان ایشان میرسد و با وجود آن جهاد نمی کنند (الْقَاعِدِينَ) عام مراد اند اگر مریضان یا معذور باشند و اگر زنان و اطفال و سال خوردگان
[۸۷] در این آیت نیز تنبیه به منافقین است و یک صفت قبیحه ایشان ذکر است (الْخَوَالِفِ) جمع خَالِفة است ، زنان و اطفال و مردان معذور از آن مراد اند - همچنان خوالف به مردان ذلیل نیز میگویند - (يَفْقَهُونَ) مراد از فقاهت اینجا فرق است میان فواید جهاد و نقصانات ترک الجهاد و همچنین میان صحبت مجاهدین و صحبت زنان و همچنین با مقاصد سوره فهم داشتن -
[۸۹-۸۸] در این آیت ها صفت رسول اللّه و صحابه کرام است با جهاد کردن در مقابله منافقان و برای ایشان بشارت اخروی است و در لفظ لّکِن فایده آنست که منافقان این فکر نکنند که ما جهاد نمیکنیم کسی دیگری نیست که جهاد کند پس اللّه تعالٰی شان مجاهدین را ذکر کرد و با بشارت به چهار طریقه در ایت اولی دو طریقه است و در آیت دوم نیز دو طریقه است -