وَأَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى وَأَخِيهِ أَنْ تَبَوَّآ لِقَوْمِكُمَا بِمِصْرَ بُيُوتًا وَاجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ ﴿۸۷﴾ وَقَالَ مُوسَى رَبَّنَا إِنَّكَ آتَيْتَ فِرْعَوْنَ وَمَلَأَهُ زِينَةً وَأَمْوَالًا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا رَبَّنَا لِيُضِلُّوا عَنْ سَبِيلِكَ رَبَّنَا اطْمِسْ عَلَى أَمْوَالِهِمْ وَاشْدُدْ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَلَا يُؤْمِنُوا حَتَّى يَرَوُا الْعَذَابَ الْأَلِيمَ ﴿۸۸﴾ قَالَ قَدْ أُجِيبَتْ دَعْوَتُكُمَا فَاسْتَقِيمَا وَلَا تَتَّبِعَانِّ سَبِيلَ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ ﴿۸۹﴾

و وحی فرستادیم بسوی موسیٰ علیه السلام و برادر او که آماده گردانید برای قوم خود در مصر خانه ها را و بسازید در خانه های خود جای نماز و برپا دارید نماز را و بشارت ده مومنان را ﴿ ۸۷ ﴾
و گفت موسیٰ علیه السلام ای پروردگار ما هرآئینه تو داده ای فرعون و سرداران او را رونق و مال ها در زندگانی دنیا ائ پروردگار ما (عاقبت آنست) تا گمراه کنند از راه تو ائ پروردگار ما محوکن مال های ایشانرا و سختی بیاور بر دلهای ایشان پس ایمان نیارند تا ببینند عذاب درد دهنده را ﴿ ۸۸ ﴾
فرمود اللّه تعالی هرآئینه قبول کرده شد دعای هردو شما پس ثابت باشید به طریقه خود و مروید به راه کسانیکه نمیدانند ﴿ ۸۹ ﴾

[۸۷] در این آیت بیان امور مصلح در وقت تکالیف و مصیبت هاست مطلب آنست که چون فرعون ایشان را اذیت کرد و در عبادتخانه ها به عبادت اجازه نمیدانند پس به ایشان گفته شد که در خانه های خود برای خود مساجد بسازید و در آن عبادت کنید (أَنْ تَبَوَّآ لِقَوْمِكُمَا) مراد این است که خانه های خود را از فرعونیان جدا کنید برای اینکه وقتیکه بر آنها عذاب می آید شما در آمان باشید پس مراد از بیوت خانه های مسکونه است یا مراد از آن عبادت خانه هاست (قِبْلَةً) مراد از قبله کعبه است از سببی که کعبه قبله همه پیغمبران بود یعنی عبادتخانه ها را بسوی کعبه بگردانید یا قبله به معنی مساجد است یعنی در خانه های خود نماز بخوانید -
فایده: خطاب اول به موسیٰ و هارون علیهم السلام است تثنیه است زیرا که مقرر کردن عبادت گاه و انتظام کردن کار انبیاء علیهم السلام است خطابات دوم و سوم جمع است از سببی که عبادت کردن فریضه همه امت است - خطاب چهارم مفرد است صرف به موسیٰ علیه السلام خطاب است اشاره است به عظمت بشارت و مبشربِهِ -
[۸۸] در این آیت دعا شر یعنی بد دعاکردن موسیٰ علیه السلام به فرعونیان است و چون برای دعا شر اول ذکر کردن جرایم ضروری است که سبب برای بد دعا کردن است پس آنرا ذکر کرد (آتَيْتَ فِرْعَوْنَ) یعنی محبت دنیا سبب جرم کردن است (لِيُضِلُّوا) این لام عاقبت است یعنی انجام این مالداری آنست که خود ایشان نیز گمراه شدند و دیگران را نیز گمراه میکنند (اطْمِسْ عَلَى أَمْوَالِهِمْ) مراد این است که اموال آنها که اگر روپیه است یا سکه ها است یا کشتزار ها وغیره است بی کاره بگردان پس همه آن چیزها بی فایده شد (وَاشْدُدْ عَلَى قُلُوبِهِمْ) مراد از آن محکم کردن ایشان به کفر است به مهر زدن بر دلهای ایشان (فَلَا يُؤْمِنُوا) این عطف بر لِيُضِلُّوا است ، به نزد علماء عام نحو و به نزد اخفش و فراء این جواب امر است که اطمس ، و اشدد است ، و این دعا موسیٰ علیه السلام در آن زمان بود که از ایمان آوردن آن نا امید شد مانند نوح علیه السلام -
[۸۹] در این آیت قبولیت دعا موسیٰ علیه السلام و هارون علیه السلام است اکثر مفسرین نوشته اند که موسیٰ علیه السلام دعا میخواست و هارون علیه السلام برآن آمین میگفت و آمین نیز دعا است از این سبب در این آیت نسبت دعا را به هردو کرد وابن کثیر گفته است بر این حجت گرفته آن کسیکه که امام فاتحه بخواند و مقتدیان آمین بگویند پس چنان شد که او نیز قرآئت را خوانده باشد - لیکن این روایت موقوف است و بقاعی نوشته است که در این زمان هارون علیه السلام غایب بود ولی او نیز راضی بر این دعا بود پس برای او نسبت کرده شد (فَاسْتَقِيمَا) مراد ای است که الی قبول شدن دعا بردین خود ثابت باشید و دعوت را ادامه دهید - و همچنین مراد از استقامت آنست که در قبول شدن دعا عجله مکنید در بعضی از روایات آمده است که چهل سال بعد از اجابت دعا فرعون هلاک شد (وَلَا تَتَّبِعَانِّ سَبِيلَ) مراد آنست که مانند جاهلان عجله و بی صبری مکنید زیرا عجله کننده در دعا حکمت مهلت دادن را نمی داند -