ls
وَمَا أُبَرِّئُ ۵۴۸ يوسف
قَالَ مَعَاذَ اللَّهِ أَنْ نَأْخُذَ إِلَّا مَنْ وَجَدْنَا مَتَاعَنَا عِنْدَهُ إِنَّا إِذًا لَظَالِمُونَ ﴿۷۹﴾ فَلَمَّا اسْتَيْأَسُوا مِنْهُ خَلَصُوا نَجِيًّا قَالَ كَبِيرُهُمْ أَلَمْ تَعْلَمُوا أَنَّ أَبَاكُمْ قَدْ أَخَذَ عَلَيْكُمْ مَوْثِقًا مِنَ اللَّهِ وَمِنْ قَبْلُ مَا فَرَّطْتُمْ فِي يُوسُفَ فَلَنْ أَبْرَحَ الْأَرْضَ حَتَّى يَأْذَنَ لِي أَبِي أَوْ يَحْكُمَ اللَّهُ لِي وَهُوَ خَيْرُ الْحَاكِمِينَ ﴿۸۰﴾
گفت پناه میخواهم به اللّه تعالٰی از آنکه بگیرم بجز کسی راکه یافته ایم سامان خود را نزد او هرآئینه (ما در آن وقت) از ظالمان باشیم ﴿ ۷۹ ﴾
پس چون خوب نا امید شدند از او جدا شدند مشورت کنان گفت بزرگ ایشان آیا خبر ندارید که پدر شما گرفته است از شما عهد محکم به نام اللّه تعالٰی و پیش از این تقصیر کرده بودید در باره یوسف علیه السلام پس هرگز ترک نخواهم کرد این ملک را تا وقتیکه اجازت دهد مرا پدر من یا فیصله کند اللّه تعالٰی برای من و او بهترین فیصله کنندگان است ﴿ ۸۰ ﴾
[۷۹] این دلیل بر این سخن است که بجای مجرم غیر مجرم را گرفتن کار شر است که از آن پناه خواستن به کار است و همچنین این ظلم نیز است و لفظ (وَجَدْنَا) را از سببی استعمال کرده است که تصریح آن به دزدیدن کرده نشود -
[۸۰] از این آیت الی آیت (۸۷) مقام نهم است در این مقام مشورت ایشان ذکر شده است در بین خود - و باقی ماندن برادر بزرگ از ایشان در مصر و فرستادن برادران دیگر به پدر ایشان برای تفصیل حال و زیاده کردن اندوه پدر را و یاد کردن یوسف علیه السلام را و منع کردن ایشان پدر را از یاد یوسف علیه السلام و جواب پدر به ایشان و حکم کردن پدر به ایشان برای بار سوم رفتن به مصر برای طلب طعام و برای طلب یوسف علیه السلام و برادر او را - در این آیت (۸۰) ذکر است عزم برادر کلان ایشان برای باقی ماندن از ایشان در مصر و برای آن دو سبب است - یکی عهد کردن به پدر دیگری تدارک کردن کوتاهی در باره یوسف علیه السلام را ضمیر (مِنْهُ) به یوسف علیه السلا راجع است یا راجع است به برادر او (بنیامین) (نَجِيًّا) مفرد است به معنی مناجی به تقدیر فوجا نجیاً (پس به معنی جمع است) یا مصدر است به معنی نجویٰ ایشان (مَا فَرَّطْتُمْ) ما موصوله است یا مصدریه است (يَأْذَنَ لِي) مراد از اذن طلب کردن به وطن خویش است (أَوْ يَحْكُمَ اللَّهُ لِي) یعنی برادر را برای من باز دهد یا بر من مرگ بیاید یا بر برادر مرگ بیاید پس مراد از حکم حکم تقدیری است بعضی از آن حکم قتال گرفته اند لیکن آن قول ضعیف است -