وَمَا أُبَرِّئُ ۵۶۵ الرعد

أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَسَالَتْ أَوْدِيَةٌ بِقَدَرِهَا فَاحْتَمَلَ السَّيْلُ زَبَدًا رَابِيًا وَمِمَّا يُوقِدُونَ عَلَيْهِ فِي النَّارِ ابْتِغَاءَ حِلْيَةٍ أَوْ مَتَاعٍ زَبَدٌ مِثْلُهُ كَذَلِكَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْحَقَّ وَالْبَاطِلَ فَأَمَّا الزَّبَدُ فَيَذْهَبُ جُفَاءً وَأَمَّا مَا يَنْفَعُ النَّاسَ فَيَمْكُثُ فِي الْأَرْضِ كَذَلِكَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ ﴿۱۷﴾

فروفرستاد از آسمان آب را پس جاری شد ردوخانه ها به اندازه خویش پس برداشت سیلاب کفی را بالا و از آنچه گرم میکنند در آتش برای خواستن زیور یا سامان در آن کفی است مانند آن چنین بیان میکند مثال حق و باطل را اللّه تعالٰی آما آن کف پس میرود بی کاره و آما آنچه سود میرساند به مردمان پس میماند در زمین همچنین بیان میکند اللّه تعالٰی مثل ها را ﴿ ۱۷ ﴾

[۱۷] در این آیت در اول دلیل عقلی یازدهم - باز ذکر دو امثله درباره مقابله حق و باطل است ، تفصیل مثال اول اینست که چون باران ببارد در رودخانه ها سیلابها می آیند به مقدار هر رودخانه و با او بر بالای سیلاب کف ها میباشند پس از مدتی چندی کف ها خشک میشود و آب صفا برای نفع مردم باقی میماند پس همچنین علم توحید و سنت را حاصل میکنند و هریک مطابق زحمت خود عالم میشود باز مانند سیلاب برای دعوت در حوالی مختلف پراگنده میشوند پس در مقابل ایشان مردم باطل پرست بر می خیزند و در وقت اول ایشان غالب میباشند باز بعد از مدتی چند این باطل پرست ها مغلوب و بی کاره میگردند و دین حق در دنیا باقی میماند و مردم از آن نفع میگیرند - و تفصیل مثال دوم اینست که زرگرها طلا و نقره و آهن و قلعی را به آتش می گدازند - پس از بعضی آنها زیورات صرف برای زینت می سازند و از بعضی سامان های دیگر میسازند که از آن چیزی از نفع گرفته میشود لیکن بالای این آب گداز شده نیز کف می آید پس بعد از چند وقتی این کف بی کاره میشود و طلا خالص باقی میماند که از آن زیورات برای زینت و سامان میسازند مانند ظروف و مردم از آن نفع میگیرند پس همچنین آن علمای اند که مطابق استعداد خویش علم قرآن و سنت را حاصل کرده اند و باز در نشر و اشاعت این علم به درس و تدریس کوشش میکنند و مسائل غلط شرک و بدعات را از حق جدا میکنند وباز به این ذریعه دیگر اهل علم پیدا میکنند که آنها مردم کار و نفع میباشند که به دیگران نفع میدهند یا این گونه اشخاص میباشند که برای خودشان از علم خود نفع میگیرند لیکن در مخالفت ایشان ملایان باطل پرست میباشند بعد از وقتی چندی آن باطل پرست ها ضعیف میگردند و از حق پرست ها به مردمان نفع میرسد -
فایده: چون دعوت به دو طریقه است یک دعوت با سفر کردن و گشتن و دوم با طریقه درس و تدریس پس از این سبب دو امثله را ذکر کرده است ولی مبداء هردو خواندن و یاد کردن قرآن و حدیث است زیرا بدون علم وحی دعوت شده نمی تواند -