اقْتَرَبَ ۸۱۳ الحج
ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَأَنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ ﴿۶۱﴾ ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَأَنَّ مَا يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ هُوَ الْبَاطِلُ وَأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْعَلِيُّ الْكَبِيرُ ﴿۶۲﴾ أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَتُصْبِحُ الْأَرْضُ مُخْضَرَّةً إِنَّ اللَّهَ لَطِيفٌ خَبِيرٌ ﴿۶۳﴾ لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَإِنَّ اللَّهَ لَهُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ ﴿۶۴﴾
این مدد به جهت آن است که هرآئينه اللّه تعالٰی داخل میکند شب را در روز و داخل میکند روز را در شب و هرآئينه اللّه تعالٰی بر هر چیز شنوا بر هر چیز داناست ﴿۶۱﴾
این مدد به بسبب آن است که هرآئينه اللّه تعالٰی راست بندگی حق و هرآئينه (بندگی کردن) آنچه را که با یامدد می خوانند بغیر از اللّه تعالٰی این باطل است و هرآئينه اللّه تعالٰی او بلند است صاحب ذات بزرگ است ﴿۶۲﴾
آیا نمی بینی که هرآئينه اللّه تعالٰی می باراند از آسمان آب را پس صبح گردید زمین سرسبز هرآئينه اللّه تعالٰی مهربان است خبردار است ﴿۶۳﴾
خاص در اختیار اوست آنچه در آسمانها است و آنچه در زمین است و هرآئينه اللّه تعالٰی همان است بی نیاز ستوده ﴿۶۴﴾
[۶۱] این علت اول برای نصرت با مجاهد است یعنی اللّه تعالٰی به انقلاب لیل و نهار قادر است پس به نصرت کردن نیز قادر است یا در این اشاره است به طریقه مثال برای فایده نصرت یعنی مدد از سببی میکند که توحید اللّه تعالٰی اشکار شود و بطلان شرک اشکار شود -
[۶۲] این علت دوم نصرت کردن است که اللّه تعالٰی الٰه است و الٰهه های دیگر باطل اند و اللّه تعالٰی مدد کرده میتواند و الٰهه دیگر مدد کرده نمی توانند - یا در این اشاره به مقصد نصرت است یعنی مدد از سببی میکنند که توحید اللّه تعالٰی اشکار شود و بطلان شرک اشکار شود -
[۶۳] این دلیل عقلی توحید است که آن در آیت پیش ذکر شده (فَتُصْبِحُ) از عکرمه روایت است که این در مکه و علاقه تهامه می باشد که باران شود صبح در زمین سبزه پیدا میشود و ابن عطیه میگوید که این چنین در علاقه دسوس اقصا من هم دیده ام پس فا به معنی خودش اتصال است یا فا صرف برای عطف است -
[۶۴] این دلیل عقلی دیگر بر توحید است و رد شرک فی التصرف است -