إِنَّ الَّذِينَ يُحِبُّونَ أَنْ تَشِيعَ الْفَاحِشَةُ فِي الَّذِينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ ﴿۱۹﴾ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ وَأَنَّ اللَّهَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ ﴿۲۰﴾ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ وَمَنْ يَتَّبِعْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ فَإِنَّهُ يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ مَا زَكَى مِنْكُمْ مِنْ أَحَدٍ أَبَدًا وَلَكِنَّ اللَّهَ يُزَكِّي مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ ﴿۲۱﴾ وَلَا يَأْتَلِ أُولُو الْفَضْلِ مِنْكُمْ وَالسَّعَةِ أَنْ يُؤْتُوا أُولِي الْقُرْبَى وَالْمَسَاكِينَ وَالْمُهَاجِرِينَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلْيَعْفُوا وَلْيَصْفَحُوا أَلَا تُحِبُّونَ أَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿۲۲﴾

هرآئينه کسانی که دوست دارند که شایع شود بدکاری در میان مومنان برای ایشان عذاب دردناک است در دنیا و آخرت و اللّه تعالٰی میداند و شما نمی دانید ﴿۱۹﴾
و اگر نبودی فضل اللّه تعالٰی بر شما و رحمت و اینکه اللّه تعالٰی هرآئينه شفقت کننده مهربان است ﴿۲۰﴾
ائ مومنان مروید بر قدم های شیطان پس کسیکه روان شد بر قدم های شیطان پس هرآئينه او نشان میدهد کار بیحیائي و سخن بد و اگر نبودی فضل اللّه تعالٰی بر شما و رحمت او پاک نشدی از تهمت از شما هیچ کسی هرگز و لیکن اللّه تعالٰی پاک نگه میدارد هرکرا خواهد و اللّه تعالٰی بر همه چیز شنواست و بر همه چیز داناست ﴿۲۱﴾
و قسم نخورند بهترین از شما و صاحبان مال از شما از دادن رشته داران را و مسکینان را و هجرت کنندگان را در راه اللّه تعالٰی و باید که عفو کنند و درگذرند (از ملامت کردن) آیا نمی خواهید که بیامزرد اللّه تعالٰی شما را و اللّه تعالٰی آمرزنده مهربان است ﴿۲۲﴾

[۱۹] در این ذکر صفت منافقین است و تخویف دنیوی و اخروی است و مراد از اشاعت فاحشه عام است شایع کردن تهمت بر یک مومن اشاعت شرک و کفر به بدعات و رسم و رواج دعوت دادن اسباب فحاشی و بدکاری را عام کردن به سینما ترغیب دادن این همه در اشاعت فاحشه داخل است ، وعذاب مشروط به شرط نکردن توبه است -
[۲۰] در این آیت ترغیب است و اشاره به تخویف است که حذف جزا با لَوْلَا که لعذبکم است و در این آیت مراد از فضل بیان علامات منافقین است و مراد از رحمت حفاظت از فاحشه و از اشاعت آن است و این هر دو سخن برای مومنان رآفت و رحمت است -
[۲۱] در این آیت ذکر ادب برای مومنان است و منع از کارهای منافقت است که به آن در (خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ) اشاره است مراد از (بِالْفَحْشَاءِ) آن اعمالی است که در نزد همه اهل علم قبیح است مانند دروغ گفتن بهتان بستن و بدکاری کردن مراد از (وَالْمُنْكَرِ) کارهای است که شرع از آن منع کرده است اگر چه مردم دیگر بد نمیدانند - و در این آیت مراد از فَضلُ قرآن کریم است که منع کننده از پیروی شیطان است - و مراد از رَحمَت نازل کردن این سوره است برای عفت و پاکدامنی و اشاره است که انسان در تزکیه محتاج به اللّه تعالٰی است -
[۲۲] در این آیت ذکر اداب برای مومنان است یعنی برای مومن دارای مرتبه بزرگ اخلاق بزرگ بکار است - و در این آیت ذکر عظمت شان صحابه کرام است از سببی که آیت نازل شده است در باره ابوبکر و مسطح بن اثاثه رضی اللّه عنهما مسطح بچه خاله ابوبکر رضی اللّه عنه بود مسکین بود مهاجر بود لیکن در بهتان عایشه رضی اللّه عنها شریک شده بود پس ابوبکر رضی اللّه عنه قسم خورد که در آینده برای او هیچ نفقه و صدقه نخواهم داد پس بعد از نزول این آیت ها و توبه مسطح این آیت نازل شد - و اشاره است که به یک گناه (بغیر از شرک و کفر) اعمال برباد نمی گردد به قرابت این نوع شخص و در عمل هجرت او نقصان نمی آید - و این آیت دلیل است که برای دیگری جرم آنرا معاف کردن سبب مغفرت گناهان است -