وَإِذْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَالْفُرْقَانَ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ ﴿۵۳﴾ وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ يَا قَوْمِ إِنَّكُمْ ظَلَمْتُمْ أَنْفُسَكُمْ بِاتِّخَاذِكُمُ الْعِجْلَ فَتُوبُوا إِلَى بَارِئِكُمْ فَاقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ عِنْدَ بَارِئِكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ ﴿۵۴﴾ وَإِذْ قُلْتُمْ يَا مُوسَى لَنْ نُؤْمِنَ لَكَ حَتَّى نَرَى اللَّهَ جَهْرَةً فَأَخَذَتْكُمُ الصَّاعِقَةُ وَأَنْتُمْ تَنْظُرُونَ ﴿۵۵﴾ ثُمَّ بَعَثْنَاكُمْ مِنْ بَعْدِ مَوْتِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ ﴿۵۶﴾

و وقتی که دادیم به موسیٰ علیه السلام کتاب (تورات) جدا کننده (حق و باطل) تا شما راه یابید ﴿۵۳﴾
و وقتی که گفت موسیٰ علیه السلام قوم خود را ائ قوم من ، یقیناً شما ظلم کردید بر جان های خود به سبب گرفتن گوساله را (به خدای خود) پس توبه کنید بسوی آفریننده خود ، پس بکشید، جان های خود را ، این (توبه کردن) بهتر است برای شما نزد آفریننده شما، پس قبول کرد توبه شما را ، یقیناً خاص اللّه تعالٰی بسیار توبه پذیر و رحم کننده است ﴿۵۴﴾
و وقتیکه گفتید ائ موسیٰ علیه السلام هرگز ایمان نیاوریم به تو تا که ببینیم اللّه تعالی را اشکار پس گرفت شما را صاعقه و شما می دیدید ﴿۵۵﴾
باز زنده گردانیدیم شما را بعد ازمرگ شما برای اینکه احسان (اللّه تعالٰی) را قبول کنید ﴿۵۶﴾

[۵۳] این انعام چهارم دادن کتاب برای هدایت است و برای اینکه به توحید محکم گردند - (الْفُرْقَانَ) این صفت سوم تورات است یا از معجزه موسیٰ علیه السلام یا از صحیفه آن است که با آن ها فرق بین حق و باطل میگردد -
[۵۴]این انعام پنجم است مطلب این است که در توبه قتل مجرمان شرط شده بود لیکن بعد در آن تخفیف کرد - یعنی بعضی را قتل کردند یا همه را معاف کردند (بَارِئِ) آن ذاتی که افریننده به اشکال و صفت های جدا است - (أَنْفُسَكُمْ ) یعنی جان های خود را برای قتل بسپارید یا مقصد این است که قتل کنید هم جنس های خود را آن مجرمان را که عبادت گوساله را کرده بودند - ( فَاقْتُلُوا) این تفسیر توبه است یعنی توبه آنها قتل مقرر شده بود یا توبه به زبان و دل بود و قتل سزا و اکمال توبه بود به مانند امت ما با توبه رجم زناکار و با توبه قصاص گرفتن است (فَتَابَ عَلَيْكُمْ) در اینجا مقصد تخفیف آوردن است در سزا قتل و به این معنی در آیت (۱۱۷) سوره توبه موجود است و در روایات که نقل شده که هفتاد هزار یهودی قتل شده مبالغات یهودی است که میخواهند کثرت و برکت خود را اشکار سازند -
[۵۵،۵۶]ابن انعام ششم است که بعد از ( سزا) مرگ شما را دوباره زنده گردانید و این معجزه موسیٰ علیه السلام است آیت اول مقدمه است برای ذکر عذاب و سبب آن و تفصیل آن در آیت (۱۵۵) سوره اعراف است - (لَنْ نُؤْمِنَ لَكَ) ایمان لغوی یعنی تصدیق کردن مراد است یعنی برای موسیٰ علیه السلام می گفتند که محض به اخبار غیبی شما یقین نه داریم - (حَتَّى نَرَى اللَّهَ جَهْرَةً ) این سوال ایشان به بسیار بی ادبی و بی اعتنای بود - ( الصَّاعِقَةُ) با صدای هول ناک یا رعد هلاک شدند - ( مَوْتِكُمْ) مقصد در اینجا مرگ حقیقی آنها است کسانی که تاویل آنرا به بی هوشی میکنند از معجزات منکر اند این چنین واقعات در این سوره در پنج آیت است (۲۶۰,۲۵۹,۲۴۳,۷۲) -