وَظَلَّلْنَا عَلَيْكُمُ الْغَمَامَ وَأَنْزَلْنَا عَلَيْكُمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَى كُلُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَمَا ظَلَمُونَا وَلَكِنْ كَانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ ﴿۵۷﴾ وَإِذْ قُلْنَا ادْخُلُوا هَذِهِ الْقَرْيَةَ فَكُلُوا مِنْهَا حَيْثُ شِئْتُمْ رَغَدًا وَادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّدًا وَقُولُوا حِطَّةٌ نَغْفِرْ لَكُمْ خَطَايَاكُمْ وَسَنَزِيدُ الْمُحْسِنِينَ ﴿۵۸﴾ فَبَدَّلَ الَّذِينَ ظَلَمُوا قَوْلًا غَيْرَ الَّذِي قِيلَ لَهُمْ فَأَنْزَلْنَا عَلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا رِجْزًا مِنَ السَّمَاءِ بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ ﴿۵۹﴾

و سایه بان ساختیم بر شما ابر را و فرو فرستادیم بر شما ترنجبین و بودنه را - (گفتیم ما) بخورید از پاکیزه (مزه دار) چیزهای که دادیم به شما، و ظلم نکردند بر ما ، و لاکن بودند که بر نفس های خود ظلم میکردند ﴿۵۷﴾
وقتیکه گفتیم داخل شوید در این شهر پس بخورید از آن هرجا که خواهید زیاد و درآئید به شهر سجده کنان ، و بگوئید کلمه حِطَّةٌ (مارا ببخش) تا بیامرزیم به شما گناهان شما را و ضرور زیاده میکنیم پاداش نیکوکاران را ﴿۵۸﴾
پس بدل کردند کسانی که ظلم کردند سخن را (گرفتند) به غیر آنچه گفته شده بود برای ایشان پس فرو فرستادیم بر کسانی که ظلم کردند عذاب سخت (مقرر شده) از جانب آسمان به سبب که نافرمانی میکردند ﴿۵۹﴾

[۵۷] این انعام هفتم است بالای بنی اسرائیل و فایده هجرت آنها - (الْغَمَامَ) به ابر باریک گفته میشود که نور را پنهان میکند ولی تاریکی و گرمی پیدا نمیکند - ( أَنْزَلْنَا) مقصد از آن پیدا کردن به طریقه غیبی است - مقصد از (كُلُوا) این است که خیانت در آن نکنید و ناشکری نکنید ولی وقتی آنها این کار هارا شروع کردند و ذخیره کردند آمدن آنها کم شد و به این ظلم گفته شد - (طَيِّبَاتِ) آن چیزهای که حلال ، پاک و بامزه است و برای جسم مغذی است -
[۵۸] این مقدمه عذاب اول است و این واقعه در وقت یوشع علیه السلام بود در وقت یوشع علیه السلام آنها ازجهاد انکار کرده بودند به این سبب مدت چهل سال در میدان تیه قید ماندند موسیٰ علیه السلام و هارون علیه السلام در این زمان وفات یافتند سپس در زمان یوشع علیه السلام آنها جهاد کرده و آن ملک را فتح کردند در آن زمان احکام این آیت برای شان داده شد که عبارت است از دو انعامات و دو عبادات و دو فایده (سُجَّدًا) مقصد از آن به تواضع پایان کردن سر است یا مقصد این است که بعد از داخل شدن سجده شکر کنید لیکن معنی اول به حدیث صحیح اشکار میگردد - (وَقُولُوا حِطَّةٌ) به گفتن این لفظ خاص اینها مامور بودند و معنی آن در زبان های عبرانی و عربی بخشش گناهان است - (وَسَنَزِيدُ الْمُحْسِنِينَ) یعنی کسی که گناهگار است به وسیله این عبادات گناه آن معاف گردد و کسی گناه ندارد به او اجر بیشتر حاصل شود -
[۵۹]این ذکر عذاب اول به سبب تبدیل کردن سخن شرعی است - مقصود این است که به جای (حِطَّةٌ) حَبَّةٌ گفتند یا حِنْطَةٌ گفتند و به جای سجده به کشیدن سینه به زمین رفتند این گونه حدیث را امام بخاری در کتاب التفسیر آورده است و این تبدیل کردن سبب عذاب بود و این دلیل بر این است که تبدیل کردن الفاظ و طریقه های شرعی گناه بزرگ است و تبدیل کننده آن ظالم و فاسق است و سبب عذاب بزرگ است - واین کار را بدعتیان عقیده و اعمال میکنند که دین را تبدیل کرده اند و این سزاء تبدیل کردن قول بود و وقتیکه عمل را تبدیل کنند ( که ذکر آن را دراینجا نکرده است) آن جرم بزرگتر از این است -