قَالُوا ادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّنْ لَنَا مَا لَوْنُهَا قَالَ إِنَّهُ يَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ صَفْرَاءُ فَاقِعٌ لَوْنُهَا تَسُرُّ النَّاظِرِينَ ﴿۶۹﴾ قَالُوا ادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّنْ لَنَا مَا هِيَ إِنَّ الْبَقَرَ تَشَابَهَ عَلَيْنَا وَإِنَّا إِنْ شَاءَ اللَّهُ لَمُهْتَدُونَ ﴿۷۰﴾ قَالَ إِنَّهُ يَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ لَا ذَلُولٌ تُثِيرُ الْأَرْضَ وَلَا تَسْقِي الْحَرْثَ مُسَلَّمَةٌ لَا شِيَةَ فِيهَا قَالُوا الْآنَ جِئْتَ بِالْحَقِّ فَذَبَحُوهَا وَمَا كَادُوا يَفْعَلُونَ ﴿۷۱﴾ وَإِذْ قَتَلْتُمْ نَفْسًا فَادَّارَأْتُمْ فِيهَا وَاللَّهُ مُخْرِجٌ مَا كُنْتُمْ تَكْتُمُونَ ﴿۷۲﴾
گفتند دعا کن برای ما از پروردگار خود تا بیان کند برای ما که چه رنگ دارد این گاو؟ گفت هرآئینه اللّه تعالٰی می گوید هرآئینه آن گاویست زرد تیز است رنگ آن ، مسرور میسازد بینندگان را ﴿۶۹﴾
گفتند دعا کن برای ما از پروردگار خود که بیان کند که چه قسم است (صفت) آن گاو - هرآئینه این گاو مشتبه شده بر ما - و هرآئینه اگر خواسته باشد اللّه تعالٰی البته به مقصد خود رسندگانیم ﴿۷۰﴾
گفت موسیٰ علیه السلام هرآئینه اللّه تعالٰی میگوید هرآئینه آن گاویست نه رام که قلبه کند زمین را و نیست که آبیاری کند کشتزار را - جور و تیار است نیست هیچ داغ بر آن - گفتند اکنون آوردی بیان راست - پس ذبح کردند (بعد از بیان) و نزدیک نه بودند که این کار را کنند (قبل ازبیان)(یعنی نزدیک بود که نه کنند) ﴿۷۱﴾
وقتی که کشتید یک شخص را و نزاع کردید در باره آن و اللّه تعالٰی اشکار کننده است آنچه را پنهان میکردید ﴿۷۲﴾
[۶۹] این بهانه دوم آنها است و اللّه تعالٰی به دادن جواب آن را دور می سازد (صَفْرَاءُ) بعضی از مفسرین معنی آنرا به سیاه کرده اند لیکن قول آنها صحیح نیست و بعد فاقع نیز برای تاکید زرد استعمال میگردد -
[۷۰] در این سوال به اعتبار کار کردن آن گاو است - برکت گفتن انشاءاللّه این بود که به گفتن بیان بعدی تسلیت آنها شد - در حدیث آمده است اگر اینها انشاءاللّه نمی گفتند اللّه تعالٰی برای آنها هیچگاه وضاحت نمی فرمود - پس در گفتن انشاءاللّه ضرور برکات است -
[۷۱] در این اشاره است که کار گاوها دو چیز است قلبه زمین و آب دادن به زمین ، سوار شدن و بار بردن بر آنها ظلم است - (مُسَلَّمَةٌ) جور تیار است یعنی اندام های آن و رنگ آن سالم است - ( لَا شِيَةَ) داغ که از سبب کار پیدا شده باشد یا در مقابل رنگ دیگر رنگ مخالف - (بِالْحَقِّ) مقصد کامل را بیان کردن است این مقابل باطل نیست - (وَمَا كَادُوا يَفْعَلُونَ) یعنی بعد از این بیان ذبح کردند قبل از این بیان به ذبح کردن آماده نبودند به سبب عقیده ناقص توحید آنها -
[۷۲]این خباثت سوم است که نفس را قتل کرده بودند و شخص دیگر را بدنام می ساختند مطلوب این است که گناه کردن و به دیگر نسبت دادن خباثت است - و این طریقه سوم حیله به طریقه حرام به مال کسی رسیدن یا زن آنرا حاصل کردن است اینها نیز به ذریعه قتل و بعد به انکار از آن می خواستند مال یا زن کاکای خویش را حاصل کنند مفسرین چنین نوشته اند -