لَنْ تَنَالُوا ۱۴۶ آلِِ عِمٌران

ثُمَّ أَنْزَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ بَعْدِ الْغَمِّ أَمَنَةً نُعَاسًا يَغْشَى طَائِفَةً مِنْكُمْ وَطَائِفَةٌ قَدْ أَهَمَّتْهُمْ أَنْفُسُهُمْ يَظُنُّونَ بِاللَّهِ غَيْرَ الْحَقِّ ظَنَّ الْجَاهِلِيَّةِ يَقُولُونَ هَلْ لَنَا مِنَ الْأَمْرِ مِنْ شَيْءٍ قُلْ إِنَّ الْأَمْرَ كُلَّهُ لِلَّهِ يُخْفُونَ فِي أَنْفُسِهِمْ مَا لَا يُبْدُونَ لَكَ يَقُولُونَ لَوْ كَانَ لَنَا مِنَ الْأَمْرِ شَيْءٌ مَا قُتِلْنَا هَاهُنَا قُلْ لَوْ كُنْتُمْ فِي بُيُوتِكُمْ لَبَرَزَ الَّذِينَ كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقَتْلُ إِلَى مَضَاجِعِهِمْ وَلِيَبْتَلِيَ اللَّهُ مَا فِي صُدُورِكُمْ وَلِيُمَحِّصَ مَا فِي قُلُوبِكُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴿۱۵۴﴾ إِنَّ الَّذِينَ تَوَلَّوْا مِنْكُمْ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ إِنَّمَا اسْتَزَلَّهُمُ الشَّيْطَانُ بِبَعْضِ مَا كَسَبُوا وَلَقَدْ عَفَا اللَّهُ عَنْهُمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ حَلِيمٌ ﴿۱۵۵﴾

باز فرود آورد اللّّه تعالی بر شما بعد از اندوه ایمنی و پینکی را که فرا گرفت یک گروهی از شمارا و گروه دیگر بودند که در اندیشه افگنده بود ایشانرا نفسهای شان گمان می کردند بر اللّّه تعالی گمان ناحق مانند گمان اهل جاهلیت میگفتند ایشان آیا است مارا از کمک چیزی - بگو: هرآئينه کمک همه در اختیار اللّّه تعالی است پنهان می دارند در نفس های خود آنچه را اشکار نمی نمایند به تو ، می گویند اگر می بود به ما از اختیار چیزی کشته نمی شدیم (هم نسبیان ما) در اینجا ، بگو اگر می بودید در خانه های خویش پس هرآئينه بیرون می آمدند کسانیکه مقرر شده بر ایشان کشته شدن بسوی کشتنگاهای خویش و (این کار را اللّه تعالی کرد) تا بیازماید اللّه تعالی آنچه (نفاق) در سینه های تانست و تا پاک گرداند آن ایمان را که در دل های تان است ، و اللّه تعالی داناست به سخنانی که در سینه ها است ﴿۱۵۴﴾
هرآئينه مردمانی که بازگشتند از میدان شما روزی که روبرو شدند دو گروه جز این نیست که لغزانید ایشان را شیطان به سبب بعضی اعمال که کرده اند و به تحقیق عفو کرد اللّه تعالی از ایشان هرآئينه اللّه تعالی آمرزنده است بردبار است ﴿۱۵۵﴾

[۱۵۴] بعد از عفو این گونه دیگر تسلی برای صحابه کرام است که در غزوه احد در اوقات آخر بر آنها اللّّه تعالی خواب سبک آورد تا این که از طلحه رضی اللّّه تعالی عنه روایت است که از دست من چندین بار شمشیر من افتید و این کرامت و رحمت خاصه است با این غم نیز از دل زایل می گردد ولی این حالت بالای منافقنن نه آمده بود پنج قباحت آنها در این آیت ذکر است فرق بین (أَمَنَةً) و امناً این است که سبب غم و خوف زایل شود برای این امن گفته می شود ولی اگر سبب باشد و خوف و غم زایل گردد برای آن امنة گفته می شود (مَا فِي صُدُورِكُمْ ) خطاب است برای منافقین (وَلِيُمَحِّصَ مَا فِي قُلُوبِكُمْ) خطاب برای مومنان است در این آیت دلیل است که اجل و جای مرگ به تدابیر تغییر خورده نمی تواند و گفته می شود که در این آیت همه حروف هجاء از الف الی (ی) موجود است -
[۱۵۵] دراین تسلی است برای صحابه کرام برای معاف کردن آن، که ایشان از میدان احد فرار کرده بودند (بِبَعْضِ مَا كَسَبُوا) مراد از این آن عمل است که در آیت (۱۵۲) ذکر شده است و این دلیل است که یک گناه سبب گناه دیگر می گردد -