إِنْ يَنْصُرْكُمُ اللَّهُ فَلَا غَالِبَ لَكُمْ وَإِنْ يَخْذُلْكُمْ فَمَنْ ذَا الَّذِي يَنْصُرُكُمْ مِنْ بَعْدِهِ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ ﴿۱۶۰﴾ وَمَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَنْ يَغُلَّ وَمَنْ يَغْلُلْ يَأْتِ بِمَا غَلَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ثُمَّ تُوَفَّى كُلُّ نَفْسٍ مَا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ ﴿۱۶۱﴾ أَفَمَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَ اللَّهِ كَمَنْ بَاءَ بِسَخَطٍ مِنَ اللَّهِ وَمَأْوَاهُ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ ﴿۱۶۲﴾ هُمْ دَرَجَاتٌ عِنْدَ اللَّهِ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِمَا يَعْمَلُونَ ﴿۱۶۳﴾
اگر امداد کند با شما اللّه تعالی پس هیچکس غالب نیست بر شما و اگر بگذارد اللّه تعالی شما را پس کیست آن کسیکه مدد دهد شما را بعد از آن و خاص بر اللّه تعالی باید بسپارند خویش را مومنان ﴿۱۶۰﴾
و نیست لایق به شان نبی صل اللّه وعلیه وسلم که خیانت کند و کسیکه خیانت کرد می آرد آنچه را خیانت کرده در روز قیامت باز تمام داده شود هر کسی را پاداش آنچه عمل کرده است و به ایشان ظلم نمیشود ﴿۱۶۱﴾
آیا هر که پیروی کرد رضاء اللّه تعالی را مانند آن کسی است که دچار شده به خشم اللّه تعالی و جایگاه او جهنم است ، و بد جایگاست برای رفتن این جهنم ﴿۱۶۲﴾
ایشان درجات متوافت دارند نزد اللّه تعالی و اللّه تعالی بیناست به آنچه عمل که می کنند ﴿۱۶۳﴾
[۱۶۰] این آیت دلیل است برای توکل علی اللّه که در آیت پیش مختص شد به اللّه تعالی و رد است به شرک فی التصرف (وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ) در جمله اول ذکر عقیده توحید است و آن ایمان است از این سبب مؤمنون را ذکر کرد -
[۱۶۱] این صفت دوم نبی است و مقصد این است که برای مومنین جایز نیست که نسبت خیانت را برای نبی صل اللّه وعلیه وسلم می کنند و رد است بر آن منافقین که به نبی نسبت غلول را می کنند مانند شیعگان که به نبی نسبت می کنند که او بعضی از وحی را پنهان کرده است - غلول ، خیانت در امانت و مال غنیمت و در مال مشترکه مسلمانان را می گویند و همچنین غلول برای پنهان کردن وحی و علم را می گویند و اشاره به این است که نبی صل اللّه وعلیه وسلم که از صحابه در ظاهر درگذر کرد پس در دل نیز از آنها راضی است زیرا اگر در دل راضی نباشد این غلول است (يَأْتِ بِمَا غَلَّ) درحدیث آمده است که کسی خیانت یک مواشی را نموده باشد پس در روز قیامت بر پشت این شخص سوار خواهد بود اگر تکه یا چیزی دیگری را خیانت کرده باشد آن نیز به همین حال خواهد بود -
[۱۶۲] یعنی از خیانت در امان شونده پیرو رضاء اللّه تعالی است و خیانت کننده به خشم اللّه تعالی گرفتار است پس هردو یکسان شده نمی توانند -
[۱۶۳] این متعلق به هر دو گروه است - در این لفظ پنهان مراد است لهم درجات ، یا هم اُلوادرجات -