وَالْمُحْصَنَاتُ ۱۸۹ النِّســاء

وَمَنْ يُهَاجِرْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ يَجِدْ فِي الْأَرْضِ مُرَاغَمًا كَثِيرًا وَسَعَةً وَمَنْ يَخْرُجْ مِنْ بَيْتِهِ مُهَاجِرًا إِلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ يُدْرِكْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا ﴿۱۰۰﴾ وَإِذَا ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَنْ تَقْصُرُوا مِنَ الصَّلَاةِ إِنْ خِفْتُمْ أَنْ يَفْتِنَكُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنَّ الْكَافِرِينَ كَانُوا لَكُمْ عَدُوًّا مُبِينًا ﴿۱۰۱﴾ وَإِذَا كُنْتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلَاةَ فَلْتَقُمْ طَائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَكَ وَلْيَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذَا سَجَدُوا فَلْيَكُونُوا مِنْ وَرَائِكُمْ وَلْتَأْتِ طَائِفَةٌ أُخْرَى لَمْ يُصَلُّوا فَلْيُصَلُّوا مَعَكَ وَلْيَأْخُذُوا حِذْرَهُمْ وَأَسْلِحَتَهُمْ وَدَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ تَغْفُلُونَ عَنْ أَسْلِحَتِكُمْ وَأَمْتِعَتِكُمْ فَيَمِيلُونَ عَلَيْكُمْ مَيْلَةً وَاحِدَةً وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِنْ كَانَ بِكُمْ أَذًى مِنْ مَطَرٍ أَوْ كُنْتُمْ مَرْضَى أَنْ تَضَعُوا أَسْلِحَتَكُمْ وَخُذُوا حِذْرَكُمْ إِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا مُهِينًا ﴿۱۰۲﴾

و هرکه هجرت کرد در راه اللّه تعالی می یابد در زمین جای سکونت بسیار و گشایش ، و هرکه بیرون رود از خانه خود هجرت کنان بسوی اللّه تعالی و رسولش پس دریابد اورا مرگ به تحقیق ثابت شد ثواب وی بر اللّه تعالی و هست اللّه تعالی امرزگار مهربان ﴿۱۰۰﴾
و وقتیکه که سفر کنید در زمین پس نیست بر شما گناهی که قصر کنید از نماز اگر بترسید که ایذا رسانند به شما کافران هرآئينه کافران هستند برای شما دشمنان اشکارا ﴿۱۰۱﴾
و وقتیکه باشی در میان آنها پس برپا میداری به ایشان نماز جماعت را (در وقت خوف) باید بایستند گروهی از ایشان در پشت تو و باید بگیرند سلاح ایشان را پس چون سجده کنند (از رکعت اول) بروند از ورای شما و باید بیایند گروه دیگر که نماز نه خوانده اند پس نماز بخوانند در پشت سر تو و کنند احتیاط خود را و بگیرند سلاح خود را ، میخواهند کسانی که کفر کرده اند که غافل شوید از سلاح خود و اسباب خود پس حمله کنند بر شما حمله یک باره گی (یکجا) و نیست گناهی بر شما اگر باشد به شما تکلیفی از باران یا مریض باشید که بگذارید سلاح خود را و بگیرید احتیاط خود را هرآئينه اللّه تعالی آماده کرده برای کافران عذاب ذلت آور ﴿۱۰۲﴾

[۱۰۰] این آیت دلیل است که با عمل نیک نیت صحیح همراه باشد پاداش دریافت می گردد اگر چه عمل به آخر نه رسد (مُرَاغَمًا) مراد از این چنین جاهای است که کافر خبر گردد پس غمگین گردد (سَعَةً) مراد از این فراخی زندگی است -
[۱۰۱] این حکم هفتم در باره نماز در سفر است (إِنْ خِفْتُمْ) این کلمه از جهتی است که با سفر حکم حالت خوف است زیرا در آیت بعدی صلوة خوف ذکر است اشاره است که برای پادشاه به کار است که برای لشکر اسلامی این تربیت بدهد اگر چه حکم صلوة سفر به خوف خاص نیست - (فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَنْ تَقْصُرُوا) در این رد است بر آن کسانی که قصر کردن را سبب گناه می دانند یعنی قصر کردن را گناه مه دانید این مطلب نیست که قصر کردن مباح است بلکه واجب است -
[۱۰۲] در این آیت ترتیب صلوة خوف ذکر شده است به دلیل که این عطف است بر آیت پیش و در آن ذکر خوف است ، که یک یک رکعت با امام یکجا و یک یک رکعت تنها بخوانید و در حالت نماز اسلحه را با خود داشته باشید و اگر عذر باشد اسلحه را بگذارد ولی محتاط باشد (فَإِذَا سَجَدُوا) از آن یک رکعت کامل مراد است و سجده را ذکر کرد که رکعت با سجده کردن کامل می گردد (فَلْيُصَلُّوا مَعَكَ) مراد آن خواندن رکعت آخری با امام است و چون نماز امام به این ختم گردید از این سبب به آن صلوة گفت (حِذْرَهُمْ) مراد از آن محتاط بودن یا پهره دادن است -