يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكَافِرِينَ يُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلَا يَخَافُونَ لَوْمَةَ لَائِمٍ ذَلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ ﴿۵۴﴾ إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ ﴿۵۵﴾

ائ مومنان: کسیکه از شما گشت از دین خود (به دوستی کافران) پس عنقریب اللّه تعالٰی می آرد قومی راکه دوست میدارد اللّه تعالٰی ایشان را و ایشان دوست میدارند اللّه تعالٰی را نرم دل اند بر مومنان و سخت اند بر کافران جنگ میکنند در راه اللّه تعالٰی و نمی ترسند از ملامت کردن هیچ ملامت کننده - این فضل اللّه تعالٰی است میدهد کسی را که بخواهد و اللّّه تعالٰی صاحب فضل وسیع است بر هر چیز داناست ﴿۵۴﴾
یقیناً سزاوار دوستی شما اللّه تعالٰی است و رسول اوست و کسانی که ایمان آورده اند و مومنان اند که برپا می دارند نماز را و میدهند زکات را و آنان سجده کنندگان و رکوع کنندگان به اللّّه تعالی اند ﴿۵۵﴾

[۵۴] در این آیت دلداری برای مومنان در وقت اشکار شدن منافقین است و موالات آنها با کافران و اشاره است که چنانچه با رسیدن دائره (حادثه) به مومنان و دین اسلام هیچ ضرر نمیرسد - همچنین اگر کسی اشکار مرتد گردد به دین اسلام و اهل دین هیچ زیان نمیرسد بلکه اللّه تعالی برای حفاظت دین مردم دیگری را پیدا میکند (مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ) به سبب ولایت کردن به یهود و نصارا یا به طریقه دیگر کفر کند بعد از اشکار کردن ایمان و جزاء من یرتد پنهان است یعنی فلا یضر الا نفسه ، و از (فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ) مراد صحابه کرام رضی اللّه وعنهم اند (يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ) مذهب صلف صالحین این است که محبت برای اللّه تعالی ثابت است بغیر از کیف و تاویل و تمثیل (أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ) این مقابل ذَلَّ است و از عزت ماخوذ نیست ذلة به معنی نرمی ، شفقت و رحم است به قرینه اینکه برای ایشان عزت را در جمله بعدی ثابت کرده است و این مانند آیت (۲۹) سوره فتح است (أَعِزَّةٍ) این به معنی عزت است از شدت ماخوذ است (وَلَا يَخَافُونَ لَوْمَةَ لَائِمٍ) این حال است از ضمیر یجاهدون و این برای حال است یعنی در حال جهاد اگر قولی باشد یا عملی و نکره ذکر کرده است اشاره است که پروای هیچ نوع ملامت کردن را از جانب هیچ نوع ملامت کننده نمی کنند اگر والدین باشند یا استاد باشد اگر کلان باشد یا خورد باشد وغیره -
[۵۵] چون از موالات یهود و نصارا منع شد و صفات برائت کنندگان را ذکر کرد پس در این آیت اهل ولایت را ذکر میکند به طریقه حصر به توسط لفظ انما برای این که از این مذکور تعدی نشود (الَّذِينَ يُقِيمُونَ) با ایمان سه اوصاف را ذکر کرد اشاره است که در یک مؤمن این همه صفات یا بعضی آن موجود نباشد با همراه او ولایت نکنید (وَهُمْ رَاكِعُونَ) این صفت همیشه و دائم است از این سبب با جملیه اسمیه ذکر کرده است (تنبیه) بعضی مفسرین گفته اند که این حال است از ضمیر یؤتون ودر تائید آن آثار علی رصی اللّه وعنه را نقل کرده اند ولی ابن کثیر گفته است که هیچ کدام از علماء نه گفته است که دادن ذکات در حالت رکوع افضل است -