أَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّهُ مَنْ يُحَادِدِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَأَنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدًا فِيهَا ذَلِكَ الْخِزْيُ الْعَظِيمُ ﴿۶۳﴾ يَحْذَرُ الْمُنَافِقُونَ أَنْ تُنَزَّلَ عَلَيْهِمْ سُورَةٌ تُنَبِّئُهُمْ بِمَا فِي قُلُوبِهِمْ قُلِ اسْتَهْزِئُوا إِنَّ اللَّهَ مُخْرِجٌ مَا تَحْذَرُونَ ﴿۶۴﴾ وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ لَيَقُولُنَّ إِنَّمَا كُنَّا نَخُوضُ وَنَلْعَبُ قُلْ أَبِاللَّهِ وَآيَاتِهِ وَرَسُولِهِ كُنْتُمْ تَسْتَهْزِئُونَ ﴿۶۵﴾

آیا نمیدانند که هرآئینه هر که مخالفت کرد حدود اللّه تعالٰی و رسول او را پس هرآئينه است برای او آتش جهنم که همیشه باشد در آن اینست رسوای بزرگ ﴿ ۶۳ ﴾
میترسند منافقان از اینکه نازل کرده شود بر مومنان سورتی که خبر دهد ایشان را به آنچه در دلهای منافقانست بگو استهزاء کرده باشید به تحقیق اللّه تعالٰی اشکار کننده است آنچه را میترسید از اشکار شدن آن ﴿ ۶۴ ﴾
اگر بپرسی از ایشان (که شما چه گفتید) هرآئینه گویند جز این نیست ما خود را مشغول می ساختیم و بازی میکردیم بگو آیا به اللّه تعالٰی و به آیت های او و رسول او استهزاء میکنید ﴿ ۶۵ ﴾

[۶۳] در این آیت ترس اخروی است و یک صفت قبیحه آنهاست (يُحَادِدِ) مطلب اینست که مخالف حدود اللّه تعالی و رسول اللّه صل اللّه وعلیه وسلم از خود حدود میسازد و حدود دو نوع است یک نوع سزاهای شرعی برای بعضی از گناهان مانند حد زنا و دزدی وغیره - دوم از هر حکم شرعی طریقه سنت آن حد آن است از این وجه هر بدعتی محاد اللّه تعالٰی و رسول اللّه صل اللّه وعلیه وسلم اوست و مانند آن در آیت های (۵) و (۲۰) سوره مجادله نیز است -
[۶۴] دراین آیت نیز تنبیه است و یک صفت قبیحه ایشان ذکر است مطلب آیت اینست که ایشان تمسخر میکردند به پیغمبر و قرآن و باز میترسیدند از آنکه مبادا اللّه تعالٰی در باره بدی مایان سوره نازل کند و مومنان را از حال ما خبر سازد لیکن اللّه تعالٰی این سوره را در باره عیب های آنها نازل کرده از این وجه به این سوره سوره الفاضحه نیز گفته میشود (رسوا کننده) (قُلِ اسْتَهْزِئُوا) این دلیل است که استهزاء میکردند بر اللّه تعالٰی و رسول و مومنان و این امر برای تهدید (تنبیه) است -
[۶۵] در این آیت دو صفات قبیحه آنها ذکر است (نَخُوضُ وَنَلْعَبُ) این عذر استهزاء کردن است و این مصداق آن مثل مشهور است که عذر گناه بدتر از گناه از سببی که خوض و لعب بر اللّه تعالٰی و رسول و بر آیات آن گناه بزرگ است و جصاص و رازی نوشته است که کلمه کفر را بطور شوخی گفتن نیز کفر است - نخوض ، خوض در سخن های ناجایز مشغول شدن برای گپ شپ - نَلْعَبُ ، یک سخن یا عمل ناجایز را برای گذراندن وقت اگر چه آن مقصد آن نباشد - (تَسْتَهْزِئُونَ) این دلیل است که خوض و لعب مترادف با استهزاء است و استهزاء به اللّه تعالٰی شامل است به نام های او و صفات او و حکم های او استهزاء کردن -