وَلِكُلِّ أُمَّةٍ رَسُولٌ فَإِذَا جَاءَ رَسُولُهُمْ قُضِيَ بَيْنَهُمْ بِالْقِسْطِ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ ﴿۴۷﴾ وَيَقُولُونَ مَتَى هَذَا الْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ ﴿۴۸﴾ قُلْ لَا أَمْلِكُ لِنَفْسِي ضَرًّا وَلَا نَفْعًا إِلَّا مَا شَاءَ اللَّهُ لِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ إِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ فَلَا يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلَا يَسْتَقْدِمُونَ ﴿۴۹﴾

و هر امتی را رسولی است (گواهی دهنده بر ایشان روز قیامت) پس چون آمد رسول ایشان (برای گواهی) فیصله خواهد شد میان ایشان به انصاف و بر ایشان هیچ ظلم نخواهد شد ﴿ ۴۷ ﴾
و میگویند چه وقت باشد این وعده اگر هستید راست گویان ﴿ ۴۸ ﴾
بگو اختیار ندارم برای نفس خود زیانی و نه سودی مگر آنچه بخواهد اللّه تعالٰی (پس آنرا میکند) برای هر یک امت (انکار کننده) یک تاریخ است (برای عذاب) چون بیاید این تاریخ ایشان پس نه موخر شده میتواند ساعتی و نه مقدم شده میتواند ﴿ ۴۹ ﴾

[۴۷] این به ترس آخرت تعلق دارد یک تفسیر آیت این است که برای هر امت گدشته یک رسول بود پس چون در روز قیامت آن رسول حاظر شود و بر امت شهادت بدهد پس به ایشان عذاب داده خواهد شد - تفسیر دوم این است که برای هر امت رسول از طرف اللّه تعالٰی مقرر شده بود ، پس چون آن رسول برای ایشان در دنیا می آمد ایشان انکار میکردند پس بر ایشان عذاب می آمد - بنابر تفسیر دوم در این آیت ترس عذاب دنیوی است -
[۴۸] در این آیت تنبیه به منکرین است چون در آیت پیش اشاره به عذاب شد پس ایشان به طریقه انکار پرسان کردند که تاریخ این عذاب را برای ما نشان بده (صَادِقِينَ) جمع ذکر فرموده است از سببی که خطاب به نبی و مومنان است -
[۴۹] این جواب قول پیش منکرین است ، حاصل جواب این است که من برای نفس خود اختیار نفع و ضرر را ندارم پس علم تاریخ آمدن عذاب سخن بعید است - ولی این اشکار است که برای عذاب تاریخ مقرر است که از آن نه موخر شده میتواند و نه مقدم شده میتواند -
نکته: به این مضمون آیت در آیت (۱۸۸) سوره اعراف نیز گذشته است - صرف فرق آنست که در آن نفع را پیش ذکر کرده است ودر اینجا ضرر را پیش ذکر کرده است وجه آنست که در آنجا سخن علم قیامت بود و علم نفع است و در اینجا ذکر عذاب بود و عذاب ضرر بود - پس در هر آیت لفظ مناسب در جای آن پیش آورده شده است -
فایده: جواب پبش را در آیت (۲۶) سوره ملک و در آیت (۴۹) سوره یس به طریقه دیگر ذکر کرده است و در اینجا طریقه دیگر است وجه آنست که اینجا مقصد ایشان اعتراض بود بر رسالت رسول پس در جواب آن شان رسول را ذکر کرد و در آن هر دو سوره مقصد اخبار عذاب است پس در آنجا مناسب آنرا ذکر کرد (إِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ) این چنین در آیت (۲۶) سوره نحل و در آیت (۳۴) سوره اعراف ذکر است -