وَلَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَهَمَّ بِهَا لَوْلَا أَنْ رَأَى بُرْهَانَ رَبِّهِ كَذَلِكَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَالْفَحْشَاءَ إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُخْلَصِينَ ﴿۲۴﴾ وَاسْتَبَقَا الْبَابَ وَقَدَّتْ قَمِيصَهُ مِنْ دُبُرٍ وَأَلْفَيَا سَيِّدَهَا لَدَى الْبَابِ قَالَتْ مَا جَزَاءُ مَنْ أَرَادَ بِأَهْلِكَ سُوءًا إِلَّا أَنْ يُسْجَنَ أَوْ عَذَابٌ أَلِيمٌ ﴿۲۵﴾

و هرآئینه او پوره قصد کرد بسوی او و قصد میکرد او اگر ندیدی دلیلی از طرف پروردگار خود چنین (نگاه کردیم او را) تا بازگردانیم از او بدی و بیحیایی را هرآئینه او بود از بندگان خالص کرده شده ما ﴿ ۲۴ ﴾
و هر دو دویدن بسوی دروازه و پاره کرد این زن پیراهن او را از پس پشت و یافتند هر دو شوهر زن را در دروازه گفت نیست جزای کسیکه خواسته باشد با اهل تو کار بد بجز آنکه به زندان کرده شود یا عذابی دردناک ﴿ ۲۵ ﴾

[۲۴] در این آیت اول ذکر اراده محکم زلیخا در باره یوسف علیه السلام است و باز ذکر کرده است سبب پاکدامنی یوسف علیه السلام را و عصمت او را (وَلَقَدْ هَمَّتْ بِهِ) اهل تحقیق گفته اند که هَم دو نوع است اول (هَم ثابت) که به معنی عزم است و در این قصد و اختیار است واین هَم از زلیخا بود به دلیل آنکه در آیت پیش ذکر شد (مراوده، و درها را بستن و آواز دادن) و به دلیل لام و قَد - و دوم (هَم عارض) است در دل بدون اختیار آمدن و این گناه نیست پس یک قول مفسرین اینست که هَم یوسف علیه السلام به این معنی است و قول دوم اینست که هَم یوسف علیه السلام به معنی عزم است لیکن معلق است به (لَوْلَا أَنْ رَأَ) یعنی از سبب دیدن برهان رب هَم نکرده است در این قول پسندیده اینست که یوسف علیه السلام از سبب دیدن برهان هَم نکرده است - و دلیل بر این جمله آخری است پس این لفظ که (لَوْلَا أَنْ رَأَى بُرْهَانَ رَبِّهِ) است در معنی پیش است بر (هَمَّ بِهَا) - و مراد از برهان علم نبوت و شریعت است که در آیت (۲۲) ذکر شده است - و کدام تفاسیر که در باره هَم نوشته اند که ازاربند را باز کرد و نزدیک شد و در باره برهان گفته اند که این صورت یعقوب علیه السلام بود یا آواز برایش شد این همه اسرائیلات است و از جمله های بعدی این آیت و از هی رادوتنی و از شهادت شاهد مخالف است مفسرین محققین به این رد کرده اند (السُّوءَ) مراد از این هم و گناه صغیره است (وَالْفَحْشَاءَ) مراد از این زنا و گناه کبیره است (الْمُخْلَصِينَ) در این اشاره است که در عصمت انبیاء علیه السلام به اللّه تعالٰی محتاج اند -
[۲۵] در این آیت سه مکر از طرف زلیخا ذکر است اولی دویدن به پشت یوسف علیه السلام تا دروازه و یوسف علیه السلام از او برای نجات یافتن فرار میکرد - و مکر دوم پاره کردن قمیص از طرف پشت است - این دلیل است که یوسف علیه السلام برای نجات یافتن به پیش زور میزد - و زن به پشت ویرا میکشید از این سبب پیراهن پاره شد - و مکر سوم بد نام کردن اوست که او قصد بد نامی کرده است و باز او برای سزای او تجویز پیش میکرد برای اینکه بر او جرم اشکار گردد (سَيِّدَهَا) مراد از سید شوهر است و این دلیل است که سید علاوه بر اللّه تعالٰی بر بندگان نیز اطلاق شده میتواند (الْبَابِ) را مفرد ذکر کرده است از سببی که برآمدن از یک دروازه شده میتواند - و پیش الابواب را جمع ذکر کرده بود زیرا که برای درگیر کردن همه دروازه ها را بستن به کار است -