وَاللَّهُ خَلَقَكُمْ ثُمَّ يَتَوَفَّاكُمْ وَمِنْكُمْ مَنْ يُرَدُّ إِلَى أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِكَيْ لَا يَعْلَمَ بَعْدَ عِلْمٍ شَيْئًا إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ قَدِيرٌ ﴿۷۰﴾ وَاللَّهُ فَضَّلَ بَعْضَكُمْ عَلَى بَعْضٍ فِي الرِّزْقِ فَمَا الَّذِينَ فُضِّلُوا بِرَادِّي رِزْقِهِمْ عَلَى مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ فَهُمْ فِيهِ سَوَاءٌ أَفَبِنِعْمَةِ اللَّهِ يَجْحَدُونَ ﴿۷۱﴾ وَاللَّهُ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا وَجَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ بَنِينَ وَحَفَدَةً وَرَزَقَكُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ أَفَبِالْبَاطِلِ يُؤْمِنُونَ وَبِنِعْمَتِ اللَّهِ هُمْ يَكْفُرُونَ ﴿۷۲﴾

و اللّه تعالٰی بیافرید شما را باز میمیراند شما را و بعضی ازذشما کسانی است که برسد بسوی خوار ترین زندگانی (عاقبت این شود) که نمیداند بعد از دانستن هیچ چیزی را هرآئينه اللّه تعالٰی دانا تواناست ﴿۷۰﴾
و اللّه تعالی بعضی شما را بر بعضی برتری داده است در روزی پس نیست آن کسی را که برتری داده شده است دادن مال خود را به غلامان و کنیزها که ایشان با او یکسان شوند (در اختیار) آیا پس از نعمت اللّه تعالٰی انکار میکنند ﴿۷۱﴾
و اللّه تعالٰی آفرید برای شما از جنس شما جفت را و آفرید برای شما از زنان شما پسران و نبیره گان و روزی داد شما را از پاکیزه ها آیا پس به (معبودان) باطل ایمان دارید و از نعمت های اللّه تعالٰی انکار میکنید ﴿۷۲﴾

[۷۰] در این نیز دلیل عقلی است (أَرْذَلِ الْعُمُرِ) از این مراد حالی است که قوت های انسان از بین برود و عقل آن بی کاره شود و علم و دانش از آن ذایل شود به این هرم نیز گفته میشود - و در حدیث صحیح آمده است که اعوذوبک من الهرم وبعضی مفسرین گفته است که این حال بر مومن نمی آید به دلیل آیت های (۶،۵) سوره تین و همچنین در آیت (۵) سوره حج نیز است (إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ) در این اشاره است که در علم اللّه تعالٰی هیچ نقصان نمی آید (قَدِيرٌ) که خلق و مردن و سالخوردگی دلایل قدرت اللّه تعالٰی است -
[۷۱] و چون در آیت پیش اشیاء رزق را ذکر کرد حالا تفاوت رزق را ذکر میکند پس در جمله اول این آیت تصریح است که نظام اللّه تعالٰی به طریقه تفاوت است که کسی را ثروتمند ساخته است و کسی را فقیر و کسی آزاد و کسی غلام و مانند این در آیت (۱۶۵) سوره انعام و آیت (۳۲) سوره زخرف است و باز در این آیت مثال برای رد شرک است از وجه تفاوت رزق و همچنین ذکر است در آیت (۲۸) سوره روم ، حاصل مثال اینست که هیچگاه یک مالک از شما برای مملوک خود آنقدر مال نداده است که با خویش در اختیار یکسان کند پس چگونه میگویند مشرکان که اللّه تعالٰی برای بعضی از بندگان خود که مملوک اللّه تعالٰی اند مانند ملائيک و انبیاء و اولیاء به این مقدار اختیار داده است که با خویش در تصرف مساوی کند و ایشان نیز مانند اللّه تعالٰی حاجت روایی و مشکل کشایی مردم را کنند - این انکار از نعمت های اللّه تعالٰی است و در این مثال اشاره به رد بر شرک عطایی است -
[۷۲] در این نیز دلیل عقلی به بیان نعمت ازواج و اولاد است (مِنْ أَنْفُسِكُمْ) معنی اینست از جنس شما و در این اشاره است که نکاح انسان به جنیات نمی شود از سببی که مخالفت جنس است (حَفَدَةً) مراد از این نواسه ها و خدمتگاران اند زیرا که خفد در اصل به خدمت گفته میشود در لفظ لکم اشاره است که فرزند در نسب تابع پدر است (أَفَبِالْبَاطِلِ) مراد معبودان باطله اند که مشرکان بر ایشان عقیده دارند که زنها و فرزندان و مالها را برای ما معبودان ما داده اند و به اللّه تعالٰی نسبت نمی کنند -