وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ وَلَا يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إِلَّا خَسَارًا ﴿۸۲﴾ وَإِذَا أَنْعَمْنَا عَلَى الْإِنْسَانِ أَعْرَضَ وَنَأَى بِجَانِبِهِ وَإِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ كَانَ يَئُوسًا ﴿۸۳﴾ قُلْ كُلٌّ يَعْمَلُ عَلَى شَاكِلَتِهِ فَرَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَنْ هُوَ أَهْدَى سَبِيلًا ﴿۸۴﴾

و نازل میکنیم در قرآن آنچه او شفاست و رحمت است مومنانرا و نمی آفزاید ظالمانرا مگر زیان ﴿۸۲﴾
و چون انعام کنیم بر انسان رو بگرداند و پهلو تهی کند و چون رسد به او تکلیف باشد نا امید ﴿۸۳﴾
بگو هر کسی عمل کند به طریقه خود پس پروردگار شما داناتر است به آنکه او باشد روان به راه راست ﴿۸۴﴾

[۸۲] در این آیت ترغیب به قرآن است یعنی برای مهاجر خواندن قرآن بسیار ضروری است - و اشاره است که برای استفاده قرآن ایمان ضروری است و اگر عناد و ضد باشد به سبب قرآن نقصان بیشتر میگردد چنانچه در آیات (۶۸،۶۴) سوره مایده است و مراد از (شِفَاءٌ) شفا امراض روحانی و ظاهری هر دو است - امراض روحانی شرک ، شک ، نفاق وغیره است و برای امراض ظاهری خواندن قرآن برای دم کردن به بسیار روایات صحیح ثابت است و نوشتن تعویض آن با حدیث صحیح مرفوع ثابت نیست اگر چه حدیث موقوف و عمل سلف را در زادالمعاد ابن قیم و روح المعانی در زیر این آیت ذکر کرده است - مراد از (وَرَحْمَةٌ) بیشتر شدن ایمان و تثبت و پاداش هاست که باقرآن کریم حاصل میگردد (مِنَ الْقُرْآنِ) من بیانیه است برای (مَا هُوَ) اگر چه از آن پیش است یا من برای تبعیض است و مراد اینست که هر حصه قرآن شفاء و رحمت است -
[۸۳] این حال ظالمان است که در آیت پیش ذکر شده است و در این تنبیه بر اعراض کردن از توحید و قرآن است بعد از ترغیب الی القرآن و این اعراض از سبب مالداری و وسعت و صحت است و این معنی انعَمنَا است و نا امیدی کردن در هنگام سختی و مراد از (نَأَى بِجَانِبِهِ) دور رفتن از موضع بیان حق یا ایشان تکبر میکنند (يَئُوسًا) یک معنی اینست که از اللّه تعالٰی نا امیدی میکنند و تائید او در آیت (۸۷) سوره یوسف است ، معنی دوم اینست که در هنگام مصیبت و سختی از معبودان باطل خود نا امید میباشد و صرف به اللّه تعالٰی آواز میدهد چنانچه این عادت مشرکین عرب بود و مانند این در آیت های (۱۰،۹) سوره هود است -
[۸۴] در این آیت تسلیت به نبی ﷺ است و برائت کردن از مشرکان است که در آیت پیش ذکر آن گذشت (شَاكِلَتِهِ) به معنی طریقه و نیت و طبیعت آمده است - و مانند این در آیت (۱۲۱) سوره هود آمده است -