وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ وَإِقَامَ الصَّلَاةِ وَإِيتَاءَ الزَّكَاةِ وَكَانُوا لَنَا عَابِدِينَ ﴿۷۳﴾ وَلُوطًا آتَيْنَاهُ حُكْمًا وَعِلْمًا وَنَجَّيْنَاهُ مِنَ الْقَرْيَةِ الَّتِي كَانَتْ تَعْمَلُ الْخَبَائِثَ إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمَ سَوْءٍ فَاسِقِينَ ﴿۷۴﴾ وَأَدْخَلْنَاهُ فِي رَحْمَتِنَا إِنَّهُ مِنَ الصَّالِحِينَ ﴿۷۵﴾

گردانیدیم ایشان را امامان (دین) که بیان میکردند دین ما را و وحی کردیم بسوی ایشان کردن کارهای نیکو را و برپا داشتن نماز را و دادن زکوة را و بودن برای ما عبادت کنندگان ﴿۷۳﴾
و یاد کنید لوط را دادیم او را پیغمبری و علم دین و نجات دادیم او را از اهل قریه که میکردند کارهای پلید هرآئينه ایشان بودند قوم بد نافرمان ﴿۷۴﴾
و در آوردیم او را در رحمت خاص خود هرآئينه او از نیکوکاران کامل بود ﴿۷۵﴾

[۷۳] در این آیت عبدیت و احتیاج ایشان را به اللّه تعالٰی ذکر کرده است - و در اینجا مراد از امامت نبوت است و معلوم شد که فریضه امام دعوت به دین اللّه تعالٰی است (وَأَوْحَيْنَا) این دلیل است که اگر امام باشد یا نبی باشد یا ولی باشد لیکن او نیز مکلف به بندگی کردن اللّه تعالٰی است با موافق وحی (الْخَيْرَاتِ) همه خصلت های که حُسن آن به وحی ثابت باشد در (وَإِقَامَ الصَّلَاةِ وَإِيتَاءَ الزَّكَاةِ) تخصیص بعدالتعمیم است از جهت بسیار اهمیت از سببی که این نیز در فعل الخیرات داخل است و در (عَابِدِينَ) اشاره است که ایشان امتصال حکم اللّه تعالٰی را میکردند عصیان و گناه نمیکردند و در این به دعویٰ سوره اشاره است -
[۷۴] در این آیت دلیل نقلی از لوط علیه السلام است بر احتیاج او به اللّه تعالٰی برای تذکیر توحید - حاصل اینکه لوط علیه السلام در نبوت و علم و نجات و رحمت محتاج اللّه تعالٰی بود مراد از (الْخَبَائِثَ) استعمال مردان است و بر مهمانان تمسخرکردن و به سنگ زدن با همراه شرک و کفر مراد از (قَوْمَ سَوْءٍ) قومی است که در بدی و کارهای گناه خاص باشند - از کردن اعمال نیک محروم باشند - چون در چنین قومی سکونت داشتن نیز برای مومنان مصیبت است از آنها نجات دادن نعمت اللّه تعالٰی است (فَاسِقِينَ) فسق عقیده و عمل هر دو مراد است -
[۷۵] مراد از (رَحْمَتِنَا) نجات دادن از عذابی است که بر قوم او فرستاده شده بود و سبب نجات صالحیت کامله است (الصَّالِحِينَ) در مقابل سوءٍ و فاسقین است -