اقْتَرَبَ ۷۹۸ الحج
يُصْهَرُ بِهِ مَا فِي بُطُونِهِمْ وَالْجُلُودُ ﴿۲۰﴾ وَلَهُمْ مَقَامِعُ مِنْ حَدِيدٍ ﴿۲۱﴾ كُلَّمَا أَرَادُوا أَنْ يَخْرُجُوا مِنْهَا مِنْ غَمٍّ أُعِيدُوا فِيهَا وَذُوقُوا عَذَابَ الْحَرِيقِ ﴿۲۲﴾ إِنَّ اللَّهَ يُدْخِلُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ يُحَلَّوْنَ فِيهَا مِنْ أَسَاوِرَ مِنْ ذَهَبٍ وَلُؤْلُؤًا وَلِبَاسُهُمْ فِيهَا حَرِيرٌ ﴿۲۳﴾
گداخته میشود به آن آنچه در شکم های ایشان است و پوستها نیز ﴿۲۰﴾
و برای (زدن) ایشان گرزها است از آهن ﴿۲۱﴾
وقتیکه که خواهند که برآیند از جهنم از جهت غم باز گردانیده میشوند در آن (گفته میشود) بچشید عذاب آتش سوزان ﴿۲۲﴾
هرآئينه اللّه تعالٰی داخل میکند کسانی را که ایمان آورده اند و کرده اند اعمال در متابعت نبی در جنت ها که جاری میباشد زیر آن جویها آراسته می شوند در آن به دستبند های طلا و مروارید و جامه ایشان در آنجا ابریشم است ﴿۲۳﴾
[۲۰] تفسیر این در حدیث ترمذی موجود است که رسول اللّه صل اللّه وعلیه وسلم فرموده است که حمیم در بالای سرهای ایشان انداخته میشود پس میرسد به داخل شکم آنها و در زیر از شکم ایشان بیرون می برآید الی پاهای ایشان و این صهر است باز دوباره بدن های ایشان ساخته خواهد شد (وَالْجُلُودُ) فعل مناسب به این پنهان مراد است یعنی تحرُّق و تشوی یعنی پوست ها سوختانده میشود و بریان میشود -
[۲۲،۲۱] (مَقَامِعُ) از قمه ماخوذ است برای ذلیل کردن گفته میشود یعنی به طریقه ذلیل کردن زده میشوند و گریخته نمی توانند اگر صرف اراده گریختن میکنند به این گرزها زده میشوند و چنین در سوره سجده (۲۰) است -
[۲۳] پیش یک خصم را ذکر کرد به طریقه تخویف اخروی اکنون در این آیت ذکر خصم دیگر است به طریقه بشارت اخرویه - در تخویف عذاب شرمندگی و اهانت را ذکر کرد پس در این بشارت بسیار اکرام و عزت را ذکر کرد (أَسَاوِرَ) صرف در دستان میباشد و (وَلُؤْلُؤًا) بر همه بدن میباشد زیرا لُؤْلُؤًا را جدا ذکر کرد و مانند این در سوره فاطر (۳۳) است و در سوره دهر (۲۱) (فِضَّةً) (نقره) را ذکر کرده است اشاره است به اقسام اساور که بعضی از ذهب (طلا) میباشند و بعضی از نقره میباشند - در سوره دهر ظروف جنت را از نقره ذکر کرده پس دستبندها را نیز از نقره ذکر کرده است و در این سوره از جهت تقابل اکرام بسیار مقصد بود - از این سبب ذهب را ذکر کرد -