وَهُدُوا إِلَى الطَّيِّبِ مِنَ الْقَوْلِ وَهُدُوا إِلَى صِرَاطِ الْحَمِيدِ ﴿۲۴﴾ إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَيَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَالْمَسْجِدِ الْحَرَامِ الَّذِي جَعَلْنَاهُ لِلنَّاسِ سَوَاءً الْعَاكِفُ فِيهِ وَالْبَادِ وَمَنْ يُرِدْ فِيهِ بِإِلْحَادٍ بِظُلْمٍ نُذِقْهُ مِنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ ﴿۲۵﴾

و هدایت داده شده ایشان را بسوی سخن پاکیزه و هدایت کرده شده ایشان بسوی راه ذات ستوده شده ﴿۲۴﴾
هرآئينه کسانی که کفر کرده اند و منع میکنند از راه اللّه تعالٰی و از مسجد حرام آنکه گردانیده ایم آنرا برای مردم برابر باشنده در آن و مسافر و کسیکه اراده کرد در آن کجروی بسبب ظلم میچشانیم او را از عذاب دردناک ﴿۲۵﴾

[۲۴] در این آیت سبب بشارت را ذکر کرده است مراد از (الطَّيِّبِ مِنَ الْقَوْلِ) کلمه توحید است و مراد از (صِرَاطِ الْحَمِيدِ) قرآن پاک است -
[۲۵] در این آیت تخویف به کافرانی است که کفر ایشان متعدی است و خصومت اشکار میکنند از سببی که از سبیل اللّه منع میکنند (وَيَصُدُّونَ) صیغه مستبقل را آورد اشاره است که هر وقت منع میکنند از این جهت به حدیبیه خاص نیست چنانکه بعضی مفسرین نوشته اند - مراد از (وَالْمَسْجِدِ الْحَرَامِ) خاص مسجد است که در آن به اتفاق علم مقیم و مسافر حقوق یکسان دارند و آنها از این منع میکنند بعد از (وَالْبَادِ) این لفظ پنهان مراد است خبر انّ خسروُا وَهلکوا - در (وَمَنْ يُرِدْ) اشاره است که در حرم به اراده گناه نیز عتاب است و این از عبداللّه ابن مسعود روایت است (بِظُلْمٍ) عام است شرک و کفر کردن بدون حق قتل کردن شکار کردن درخت قطع کردن بدون احرام داخل شدن (به همراه اراده عمره یا حج) دشنام دادن قسم کردن وغیره - یعنی چون صرف به اراده گناه در حرم استحقاق عذاب است پس به منع کردن از آن مستحق عذاب بزرگ است در حدیث صحیح وارد است که سه نوع مردم به اللّه تعالٰی بسیار مبغوض است یکی از آن الحاد کننده در حرم است -