قَدْ أَفْلَحَ ۸۴۵ النور

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُيُوتًا غَيْرَ بُيُوتِكُمْ حَتَّى تَسْتَأْنِسُوا وَتُسَلِّمُوا عَلَى أَهْلِهَا ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ ﴿۲۷﴾ فَإِنْ لَمْ تَجِدُوا فِيهَا أَحَدًا فَلَا تَدْخُلُوهَا حَتَّى يُؤْذَنَ لَكُمْ وَإِنْ قِيلَ لَكُمُ ارْجِعُوا فَارْجِعُوا هُوَ أَزْكَى لَكُمْ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ ﴿۲۸﴾

ائ اهل ایمان داخل مشوید به خانهائیکه غیر خانه های شماست تا آنکه خود را برایش معلوم کنید به گرفتن اجازت وسلام کنید بر اهل آن این بهتراست برای شما تا بیاد آرید این حکم را ﴿۲۷﴾
پس اگر نیافتید در آن کسی را (که اجازت دهد) پس داخل مشوید تا آنکه اجازت داده شود برای شما و اگر گفته شود برای شما که باز گردید پس بگردید این نجات دهنده است شما را از بدنامی و اللّه تعالٰی به اعمال شما داناتراست ﴿۲۸﴾

[۲۷] از این آیت الی (۳۵) باب سوم است در این ده آداب ذکر میگردد که آن بستن اسباب فحش کاری است و در اخیر ترغیب است - در این آیت ادب اول را ذکر میکند یعنی در خانه های یکدیگر یعنی داخل شدن به جاهای سکونت یکدیگر به اجازه داخل شدن ضروری است بدون اجازت داخل شدن حرام است و در این فساد کلان این است که بدون اذن (ناگهان) داخل شود شده میتواند که اهل خانه مرد یا زن در حالتی باشد که شرمگاه آن اشکار باشد - و این بی حیائی است و از این جهت این حکم علاوه بر مکان سکونت خانم خود به هر خانه و جای سکونت شامل است تا اینکه به جای سکونت مادر نیز این حکم شامل است - چنانچه مانند این در حدیث ابن جریر طبری وغیره آمده است (حَتَّى تَسْتَأْنِسُوا) مراد از استیناس اجازت طلب کردن است لیکن چون برای این اذن خواستن الفاظ متعین نیست صرف مقصد از آن تعارف کردن عرفی برای اهل خانه است از سببی لفظ استیناس را ذکر کرده است و برای این طریقه های مختلف است - طریقه اول این است که به یکطرف دروازه ایستاد شود و آواز دهد که من فلان اجازه داخل شدن را میخواهم و با آن سلام رانیز یکجا کند ، طریقه دوم این است که کسی قاصد برای خواستن کسی بفرستد و او با قاصد یکجا بیاید باز برای گرفتن اجازت ضرورتی نیست آمدن با قاصد اجازت است - طریقه سوم این است که آهسته دق الباب کند و انتظار اذن را کند این هر سه طریقه در احادیث صحیح ذکر شده است - طریقه چهارم در حدیث ابن ماجه ذکر است که استیناس این است که تسبیح بگوید یا اللّه اکبر ، یا الحمد اللّه ، یا گلو را تازه کند - به طریقه که اهل خانه خبر شود باز انتظار اذن را کند - (وَتُسَلِّمُوا عَلَى أَهْلِهَا) مراد از این سلام کردن در وقت طلب کردن اذن است چنین بگوید السلام علیکم اَاَدخُل و سه بار این سلام باشد یا مراد از آن سلام در وقت داخل شدن است بعد از اذن - و از ابوهریره رضی اللّه عنه روایت است که با اذن اگر سلام نکند بر گردانیده شود تاکه سلام کند -
فایده: استیذان چنان فرض است اگر کسی پیش از اذن خواستن به خانه کسی نظر اندازد به اهل خانه اجازت است که چشم او را با یک چوب بکشد و این در حدیث صحیح مسلم آمده است وبه ظاهر حمل است -
[۲۸] مقصد آیت این است که بغیر از اذن کردن داخل شدن منع است اگر کسی در خان موجود نباشد یا موجود باشد لیکن اذن نمی دهد خاموش است پس داخل نشود و اگر برای باز گشتن گفته شود باز گردیدن ضروری است به آن اندوهگین شدن بکار نیست -

<< صفحه بعد صفحه قبل >>