قَدْ أَفْلَحَ ۸۴۶ النور
لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَنْ تَدْخُلُوا بُيُوتًا غَيْرَ مَسْكُونَةٍ فِيهَا مَتَاعٌ لَكُمْ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا تَكْتُمُونَ ﴿۲۹﴾ قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذَلِكَ أَزْكَى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ ﴿۳۰﴾
نیست بر شما هیچ گناهی در این که داخل شوید به اطاق های که سکونت نمیشود در آن فایده شماست و اللّه تعالٰی داناست به آنچه اشکار میکنید و آنچه پنهان میکنید ﴿۲۹﴾
و بگو برای مومنان که پایان اندازند برخی از نظرهای خود را و نگهدارند شرمگاه خود را این طریقه پاک نگهدارنده است ایشان را هرآئينه اللّه تعالٰی خبردار است به کارهای که میکنند ﴿۳۰﴾
[۲۹] مراد از این مکاناتی است که در آن کسی سکونت نمیکند مثلاً دکان ، مارکیت و دفتر که به آن کسی برای ضرورت خود داخل میشود برای طلب کردن اذن حاجتی نیست -
[۳۰] این ادب سوم برای مومنان است برای کنترول بر چشم ها و بر فروج (عورت خاصه) - ادب چشم را مقدم ذکر کرد از سببی که این سبب اصلی رساندن اثر به دل است و همچنین برای پیداکردن میلان (مِنْ أَبْصَارِهِمْ) لفظ مِن صله برای غَض است - از سببی که غض برای کم کردن گفته میشود پس معنی این شد که کمی در نظر کردن چشم خود کند و یا برای تبعیض است و غض به معنی پایان کردن است پس معنی این است که زیر و پایان نگهدارد بعضی از نظرهای خود را و مراد هر دو این است که با چشم خود به هرچیز و هرجا نگاه نکند - باز اینجا مفعول را ذکر نکرده است لیکن شرعاً و عادتاً معلوم است که آن جاهای بدن مراد است که اشکار کردن آن برای مرد و زن حرام است و بعضی نظرها که جایز است آن ناگاه نظر کردن است و آن بدون اختیار است در آن حکم این است که زود نظر خود را باز گرداند مانند که در حدیث صحیح از جریر بن عبداللّه رضی اللّه عنه روایت آمده است و بعضی نظرهای جایز در وقت علاج کردن است (يَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ) مراد از حفاظت فروج نگهداشتن از کشف (اشکار) کردن است و همچنین نگهداشتن از بدکاری در آن به طریقه اولٰی داخل است و با این مِن را ذکر نکرده است از سببی که حفاظت فروج علاوه بر زن و کنیز خود هر وقت لازم وضروری است اگرچه انسان تنها در خلوت نشسته باشد باز هم شرمگاه خود را (بلا ضرورت) اشکار نکند از جهت حیا از ملائيک و از اللّه تعالٰی ، چنین در حدیث صحیح ذکر شده است (أَزْكَى) یعنی به عمل کردن بر این ادب دل و اندام های انسان از خیالات بد و گناهان پاک میباشد و همچنین از بدنامی و تهمت نیز پاک میشود در این اشاره است که معاشره پاک با این آداب حاصل میشود (يَصْنَعُونَ) صنع به آن کاری گفته میشود که عادت شده باشد یعنی کسی که چشم ها را بر نظرکردن ناکاره عادت داده باشد یا عادت اشکار کردن شرمگاه را گرفته باشد برای او تنبیه است -