وَقَالَ الَّذِينَ ۸۸۹ الشعراء

إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنِينَ ﴿۶۷﴾ وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ ﴿۶۸﴾ وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ إِبْرَاهِيمَ ﴿۶۹﴾ إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِ مَا تَعْبُدُونَ ﴿۷۰﴾ قَالُوا نَعْبُدُ أَصْنَامًا فَنَظَلُّ لَهَا عَاكِفِينَ ﴿۷۱﴾ قَالَ هَلْ يَسْمَعُونَكُمْ إِذْ تَدْعُونَ ﴿۷۲﴾ أَوْ يَنْفَعُونَكُمْ أَوْ يَضُرُّونَ ﴿۷۳﴾ قَالُوا بَلْ وَجَدْنَا آبَاءَنَا كَذَلِكَ يَفْعَلُونَ ﴿۷۴﴾ قَالَ أَفَرَأَيْتُمْ مَا كُنْتُمْ تَعْبُدُونَ ﴿۷۵﴾ أَنْتُمْ وَآبَاؤُكُمُ الْأَقْدَمُونَ ﴿۷۶﴾

هرآئينه در این البته عبرت است و نیستند اکثر ایشان مومنان ﴿۶۷﴾
و هرآئينه پروردگار تو اوست غالب مهربان ﴿۶۸﴾
و بیان کن بر ایشان خبر ابراهیم علیه السلام را ﴿۶۹﴾
چون گفت به پدر خود و قوم خود چیست که می پرستید (به کدام دلیل) ﴿۷۰﴾
گفتند می پرستیم اشکال را (که با عزت اند) پس میباشیم همیشه برای آنها تعظیم (عبادت) کنندگان ﴿۷۱﴾
گفت آیا می شنوند شما را چون میخوانید ایشان را ﴿۷۲﴾
یا نفع داده میتواند شما را یا زیان رسانده میتواند ﴿۷۳﴾
گفتند ایشان بلکه یافتیم پدران خود را که چنین میکردند ﴿۷۴﴾
گفت ابراهیم علیه السلام آیا خبر هستید از حال آنهای را که می پرستید ﴿۷۵﴾
شما و پدران پیشینیان شما ﴿۷۶﴾

[۶۸،۶۷] این جمله در این سوره بار دوم ذکر شده است یعنی در این واقعه فرعون عبرت است (أَكْثَرُهُمْ) این ضمیر به فرعونیان راجع است یا به مردم موجوده -
[۶۹] از این قصه دوم (ابراهیم علیه السلام ) آغاز شده است الی (۱۰۴) چون زمانه موسیٰ علیه السلام به این امت نزدیک بود بلکه قوم او بنی اسرائیل نیز موجود است و مخاطب به قرآن هستند لذا قصه اورا به تفصیل پیش ذکر کرد - باز چون که این همه یهود و نصاریٰ و مشرکین عرب نسبت خود را به ابراهیم علیه السلام میکردند میگفتند که ما اولاده او هستیم و ما بر دین او هستیم حالا واقعه او را ذکر میکند که در آن رد بر مشرکین است به همراه حجت الزامی و تعریف رب است به ذکر کردن صفات رب و دعاهای ابراهیم علیه السلام است و باز تخویف اخروی است برای آنهای که در مخالفت پیغمبر پیروی ملایان مشرکان و پیران وغیره را میکنند - و چون این نوع بیان بسیار عظمت شان دارد و جامع است از این جهت به این نَبَا فرمود -
[۷۱،۷۰] به مَا پرسان کردن مقصد وجه عبادت است یعنی به کدام وجه و دلیل بر عبادت آنها است ، و حاصل جواب آنها این است که این مراکز روحانیت بزرگان و کواکب است که تعظیم آنها بر ما لازم است (فَنَظَلُّ) مراد از این هر وقت است یا مراد از این روز است یعنی روز عبادت این بتان را میکنیم و در شب عبادت ستاره ها و آفتاب و ماه را میکنیم -
[۷۳،۷۲] مقصد این است که بزرگ شدن یا ستاره شدن صفت معبودیت نیست بلکه صفات معبودیت اند شنیدن و قبول کردن دعاها و در دادن نفع و ضرر و دور کردن آن قدرت داشتن آیا این صفات در ایشان است؟ -
[۷۴] ایشان صرف به تقلید کردن جواب را دادند که نزد ما دلیل نیست بغیر از تقلید پدران -
[۷۶،۷۵] مقصد این است که پرستش شما و پدران شما اینکه دلیل و حجت شده نمیتواند - (أَفَرَأَيْتُمْ) مطلب این است خبر دهید و تفکر کنید به حال و عجز این معبودان صرف پرستش شما و پدران شما که دلیل نیست -

<< صفحه بعد صفحه قبل >>