أَتَبْنُونَ بِكُلِّ رِيعٍ آيَةً تَعْبَثُونَ ﴿۱۲۸﴾ وَتَتَّخِذُونَ مَصَانِعَ لَعَلَّكُمْ تَخْلُدُونَ ﴿۱۲۹﴾ وَإِذَا بَطَشْتُمْ بَطَشْتُمْ جَبَّارِينَ ﴿۱۳۰﴾ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ ﴿۱۳۱﴾ وَاتَّقُوا الَّذِي أَمَدَّكُمْ بِمَا تَعْلَمُونَ ﴿۱۳۲﴾ أَمَدَّكُمْ بِأَنْعَامٍ وَبَنِينَ ﴿۱۳۳﴾ وَجَنَّاتٍ وَعُيُونٍ ﴿۱۳۴﴾ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ ﴿۱۳۵﴾ قَالُوا سَوَاءٌ عَلَيْنَا أَوَعَظْتَ أَمْ لَمْ تَكُنْ مِنَ الْوَاعِظِينَ ﴿۱۳۶﴾ إِنْ هَذَا إِلَّا خُلُقُ الْأَوَّلِينَ ﴿۱۳۷﴾

آیا میسازید بر هر زمین بلند نشانی که بیهوده کار کنندگانید ﴿۱۲۸﴾
و میسازید قصرها تا جاوید اقامت خواهید کرد ﴿۱۲۹﴾
و چون مواخذه میکنید پس مواخذه میکنید ظالمانه ﴿۱۳۰﴾
پس بترسید از اللّه تعالٰی و اطاعت کنید مرا ﴿۱۳۱﴾
و بترسید از آن ذاتی که افزود نعمت های را که شما میدانید ﴿۱۳۲﴾
افزوده برای شما چهارپایان و پسران را ﴿۱۳۳﴾
و باغها و چشمه ها ﴿۱۳۴﴾
هرآئينه من میترسم بر شما از عذاب روز بزرگ ﴿۱۳۵﴾
گفتند که یکسان است بر ما که پند دهی ما را یا نباشی از پند دهندگان ﴿۱۳۶﴾
نیست این مگر عادت مردمان پیشینیان ﴿۱۳۷﴾

[۱۲۸] علاوه از شرک این قوم دنیا پرست و سرمآیت دار بودند بر آن تنبیه میکند (رِيعٍ) به معنی زمین بلند و به معنی راه و دره میان کوه ها هر یکی مراد شده میتواند - ایشان در چنین جاها نشانه های قومیت و منارها میساختند مانند که حالا مینارهای قومی و حکومتی میسازند و بر آن رقم بی شمار خرچ میکنند بغیر از کدام نفع این عادت جاهلان است (تَعْبَثُونَ) یعنی این نشانه ها را عبث و بی فایده میساختند یا اینکه بر پشت راه گذران تمسخر و کارهای عبث میکنید -
[۱۲۹] (مَصَانِعَ) به معنی مضبوط و قصر بلند یا حوض های آب لیکن بدون مقصد میساختند (لَعَلَّكُمْ) به معنی استفهام توبیخی است یا لعل به معنی کی است یعنی این اراده شماست که فنا بر شما نمی آید یعنی مرگ را نیز فراموش کرده اید -
[۱۳۰] با سرمایه داری صفت ظلم آنها را ذکر میکند یعنی سرمایه دار ظالم و ناترس میباشد - (بَطَشْتُمْ) بَطَش مواخذه کردن بدون جرم و کشتن و بی عزت کردن (جَبَّارِينَ) جبار کسی است که بالای خود هیچ قانون را قبول ندارد خودسر و سرکش میباشد اینها نیز قانون اللّه تعالٰی را قبول نداشتند -
[۱۳۱] این تقوی و اطاعت در باره احکام است -
[۱۳۲] این تذکیر به نعمت ها است و در بِمَا تَعْلَمُونَ اجمال و ابهام است اشاره به زیادت است و در تَعْلَمُونَ اشاره است که میدانید که این نعمت ها از جانب اللّه تعالٰی است -
[۱۳۴،۱۳۳] این تفصیل ماقبل است اشاره است که ایشان بسیار زمیندار بودند و اولاد (پسران) ایشان نیز به کثرت بودند -
[۱۳۵] این تخویف به عذاب است از جهت ناشکری این نعمت ها -
[۱۳۶] این جابریت و سرکشی آنهاست که به نبی گفتند که پند تو برما اثر نمیکند -
[۱۳۷] هَذَا اشاره به عذاب است یعنی (قحط وغیره) را که تو عذاب میدانی این عذاب نیست همچنین عادات و گردش زمانه بر مردمان پیش نیز آمده است - یا اشاره است به اعمار کردن و ظلم کردن که این طریقه پدران ماست -