وَقَالَ الَّذِينَ ۹۰۱ الشعراء

وَاتَّقُوا الَّذِي خَلَقَكُمْ وَالْجِبِلَّةَ الْأَوَّلِينَ ﴿۱۸۴﴾ قَالُوا إِنَّمَا أَنْتَ مِنَ الْمُسَحَّرِينَ ﴿۱۸۵﴾ وَمَا أَنْتَ إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُنَا وَإِنْ نَظُنُّكَ لَمِنَ الْكَاذِبِينَ ﴿۱۸۶﴾ فَأَسْقِطْ عَلَيْنَا كِسَفًا مِنَ السَّمَاءِ إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ ﴿۱۸۷﴾ قَالَ رَبِّي أَعْلَمُ بِمَا تَعْمَلُونَ ﴿۱۸۸﴾ فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمْ عَذَابُ يَوْمِ الظُّلَّةِ إِنَّهُ كَانَ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ ﴿۱۸۹﴾ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنِينَ ﴿۱۹۰﴾ وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ ﴿۱۹۱﴾ وَإِنَّهُ لَتَنْزِيلُ رَبِّ الْعَالَمِينَ ﴿۱۹۲﴾ نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِينُ ﴿۱۹۳﴾ عَلَى قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنْذِرِينَ ﴿۱۹۴﴾ بِلِسَانٍ عَرَبِيٍّ مُبِينٍ ﴿۱۹۵﴾

و بترسید از آن ذاتی که آفریده شما را و مردم پیشینیان را ﴿۱۸۴﴾
گفتند جز این نیست تو از جادو کرده شدگانی ﴿۱۸۵﴾
و نیستی تو مگر بنده مانند ما و هرآئینه می پنداریم ترا از دروغگویان ﴿۱۸۶﴾
پس بیفگن بر ما پاره از آسمان اگر هستی از راست گویان ﴿۱۸۷﴾
گفت آن رب من داناتر است به اعمالی که میکنید ﴿۱۸۸﴾
پس ایشان او را دروغگو گفتند پس گرفت ایشان را عذاب روز ابر هرآئينه این است عذاب روز بزرگ ﴿۱۸۹﴾
هرآئينه در این البته عبرت است و نیستند اکثر آنها مومنان ﴿۱۹۰﴾
و هرآئينه رب تو البته اوست غالب مهربان ﴿۱۹۱﴾
و هرآئینه این قرآن نازل کردهُ رب مخلوقات است ﴿۱۹۲﴾
فرود آمده با این روح امانت دار ﴿۱۹۳﴾
بر دل تو تا شوی از ترسانندگان ﴿۱۹۴﴾
به زبان عربی روشن ﴿۱۹۵﴾

[۱۸۴] مراد از این امر تقوی تقوی در اعمال است و نکردن خیانت در مال است (الْجِبِلَّةَ) جمع در معنی است از این جهت صفت آن جمع ذکر شده است به مردم بسیار گفته میشود و چون پیش از قوم او قوم های بسیار (که در این سوره ذکر شد) گذشته بودند از این جهت شعیب علیه السلام مخلوقیت ایشان را در دلیل ذکر کرد -
[۱۸۶،۱۸۵] در این سه اعتراضات از جانب منکرین است -
[۱۸۷] در این طلب عذاب است و این مبالغه در تکذیب است -
[۱۸۸] اشاره است که عذاب در اختیار من نیست اللّه تعالٰی بر اعمال شما داناست که این سبب استحقاق عذاب است -
[۱۹۱،۱۹۰،۱۸۹] اکثر مفسرین ذکر کرده اند که بر ایشان گرمی سخت مسلط شد - میوه و سایه و آب برای ایشان میسر نبود ناگهان سایه آبر بالای ایشان آمد ایشان در زیر آن جمع شدند از پیش بالای ایشان آتش ببارید معلوم شد که اصحاب الایکة غیر از اهل مدین بودند از سببی که بالای آنها عذاب رجفه و صیحه آمده بود -
[۱۹۲] از این آیت الی اخیر سوره باب سوم سوره است در این صدق رسول و کتاب است به ده وجه باز تخویف دنیوی و زجر است باز جواب دو شبهه بر رسالت است و در میان پنج امور برای داعی است و اختتام با تخویف دنیوی است - چون از قصه های پیش معلوم شد که تکذیب رسولان سبب عذاب است پس صدق این رسول و تخویف عذاب را برای منکرین ذکر میکند تا از تکذیب توبه کنند - در این هشت آیت ده وجوهات را ذکر میکند برای صدق رسول و قرآن - در این (۱۹۲) دو وجوهات است -
[۱۹۳] در این آیت وجه سوم است مراد از (الرُّوحُ الْأَمِينُ) جبرائیل علیه السلام است در اینجا مقصد ثابت کردن صدق و امانت قرآن است از این جهت صفت جبرائیل را به الامین ذکر کرده است و در جائیکه مقصد دفع کردن اعتراض از قرآن باشد یعنی تقدس قرآن را ثابت میکند در آنجا صفت جبرائیل به القدس ذکر میگردد -
[۱۹۴] در این آیت وجه چهارم و پنجم ذکر شده است -
[۱۹۵] در این وجه ششم و هفتم را ذکر کرده است در (مُبِينٍ) اشاره است به نهایت فصاحت و بلاغت قرآن -

<< صفحه بعد صفحه قبل >>