أَمَّنْ خَلَقَ ۹۵۳ القصص

وَيَوْمَ يُنَادِيهِمْ فَيَقُولُ مَاذَا أَجَبْتُمُ الْمُرْسَلِينَ ﴿۶۵﴾ فَعَمِيَتْ عَلَيْهِمُ الْأَنْبَاءُ يَوْمَئِذٍ فَهُمْ لَا يَتَسَاءَلُونَ ﴿۶۶﴾ فَأَمَّا مَنْ تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَعَسَى أَنْ يَكُونَ مِنَ الْمُفْلِحِينَ ﴿۶۷﴾ وَرَبُّكَ يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ وَيَخْتَارُ مَا كَانَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ سُبْحَانَ اللَّهِ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ ﴿۶۸﴾

و روزی که آواز دهد ایشانرا پس گوید چه جواب داده بودید رسولان را ﴿۶۵﴾
پس پنهان شود بر ایشان دلایل در این روز پس ایشان از یکدیگر پرسان کرده نمی توانند ﴿۶۶﴾
پس هر چه آن کس است که توبه کرده از شرک و ایمان آورده و کرد عمل برابر سنت به تحقیق که باشد از کامیابان ﴿۶۷﴾
و رب تو پیدا میکند هر چه را خواهد و میل خود را میکند نیست مخلوق را هیچ اختیار (در خدائی بودن) پاکی اللّه تعالٰی راست بلند تر است از آنچه شریک می آرند ﴿۶۸﴾

[۶۵] این سوال سوم در باره اتباع رسولان است یعنی هر دو سوال در باره توحید است و این سوال در باره اتباع سنت است (أَجَبْتُمُ) یعنی اجابت قولی و عملی نیز کرده بود یا مخالفت نیز کرده بود -
[۶۶] (الْأَنْبَاءُ) مراد آن تاویلات و توجیهات است که ایشان برای رد کردن سنت پیش میکردند ، و دلایل اختراعی را ساخته بودند پس از سبب فراموش شدن آن تا این اندازه هیبت زده خواهند شد که از یکدیگر نیز پرسان نمی توانند -
[۶۷] این بشارت برای مومنان بعد از تخویف است - (فَعَسَى) عسی - از طرف کریم و شریف برای تحقیق می آید -
[۶۸] بعد از تخویف مشرکان و بشارت موحدین دلایل عقلی را ذکر میکند برای رد شرک و اثبات توحید و در این دلیل اشاره است که برای کسی توفیق ایمان و عمل صالح میدهد - و برای کسی نمیدهد این اختیار اللّه تعالٰی است این دلیل عقلی اول است - (مَا كَانَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ) مراد از خِيَرَةُ اختیار و تصرف الوهیت است این نفی حقیقة از همه مخلوق است - در این آن اختیار مراد نیست که برای موقوف علیه تکلیف احکام می آید و این دلیل است که برای پیغمبر مختار کل گفتن کلمه شرک است (سُبْحَانَ اللَّهِ) این تفریع مسئله توحید بر دلیل ماقبل است -

<< صفحه بعد صفحه قبل >>